We hebben al vaak een beroep op jullie gedaan en we zijn al zoveel jaren onder de indruk van de inzet van onze achterban. Hopelijk mogen we dit nog een keertje doen voor het klaarmaken van ons huis in Ermelo.
Onze schoonzus Gerlinde en tante Willy gaan samen het kluswerk en de inrichting van ons huis coördineren, maar ze hebben hulp nodig.
Rwanda nziza, de naam van het nationale volkslied, betekent zoveel als “Rwanda is prachtig.” In de eerste maanden na onze aankomst in Rwanda kregen we niet echt de kans om het land te verkennen. We besloten uiteindelijk om te wachten tot Michaja uit Kenia terug zou komen om dan samen meer van Rwanda te zien. Maar toen gooide covid roet in het eten en waren we bijna de hele vakantie aan huis gebonden.
Vakantie
Toen drie weken geleden de strenge lockdown in Kigali opgeheven werd, konden we er eindelijk opuit. We vonden een leuk huisje bij een meer niet ver hier vandaan (Lake Muhazi). We hebben veel gewandeld, vogels bekeken, gekajakt, en gelezen. Zelfs een ontbijt met een broodje hagelslag middenop het meer ontbrak niet!
Vorige week zijn we samen met twee bevriende families een week naar het westen van Rwanda geweest. We verbleven in een guesthouse vlak bij Lake Kivu, een meer met helder water waar de kinderen iedere dag in konden zwemmen. Juist na zo’n lange tijd waarin we weinig sociale contacten hadden, was het heerlijk om de kinderen te zien genieten met hun vrienden.
Voor ons was de urenlange reis naar het Kivu meer ook onderdeel van de vakantie. We hebben genoten van de honderden heuvels waar we langs reden, de enorme uitzichten over het meer, en de kilometers-lange klim door een regenwoud aan de grens met Burundi.
Voor het eerst hebben we nu zelf gezien dat Rwanda prachtig is. Het helpt ons echt om ons meer verbonden te voelen met het land waar we nu wonen.
Plannen voor volgende week
Volgende week schakelen we weer naar een nieuwe versnelling. De kinderen gaan nu alledrie samen naar school hier in Kigali. En ik (André) ga naar Tanzania om dinsdag bij de overhandiging van het Simbiti Nieuwe Testament te zijn. Daarna blijf ik nog anderhalve week op het vertaalcentrum werken om het Jita team te helpen hun Nieuwe Testament voor te bereiden voor publicatie.
De onverwacht scherpe toename in het aantal covid-besmettingen in Rwanda is zorgwekkend. De hoofdstad Kigali is momenteel het epicentrum, en ons deel van de stad (Kimironko) blijkt momenteel de grootste brandhaard te zijn.
Dorien voelde zich begin vorige week wat ziekig en moe, maar verder niets verontrustends. Tot het toch wel heel lang duurde en ze na vijf dagen haar smaak kwijtraakte. Op maandagmiddag zijn we toch maar gaan testen, en ze bleek inderdaad corona te hebben. Na Dorien’s positieve test, heb ik ook gelijk maar een test gedaan, maar die was negatief. Gelukkig mocht Dorien naar huis om daar uit te zieken en zich 14 dagen te isoleren.
En toen stond daar opeens de politie voor de deur. Met een soort enkelband, een groot-uitgevallen gps-horloge. De agent schroefde de gps op haar pols en waarschuwde Dorien om niet buitenshuis te gaan, want er zou een belletje gaan rinkelen op de alarmcentrale. Ook ik kreeg nog een waarschuwing mee. Waarom ik toch op blote voeten door een besmet huis liep?! Het contrast met zijn glimmende zwarte laarzen was ook wel erg groot.
Ik vroeg aan de agent of alle positieve gevallen een gps kregen. Hij zei van wel. Als het klopt, dan zijn dat er momenteel 800-900 per dag! De agent gaf ons een telefoonnummer om over 14 dagen te bellen als we een negatieve test konden laten zien. Beterschap! En weg was hij weer.
In een recent krantenartikel vertelt iemand over zijn beklemmende gevoel om zo dag en nacht gevolgd te worden. Er wordt onder andere gesuggereerd dat alleen mensen waarvan vermoed wordt dat ze zich misschien niet aan de zelf-isolatie regel houden een gps om krijgen. Hoe dan ook, Dorien heeft hem nu om. En iedere voetstap, of uurtje diepe slaap wordt geregistreerd.
Gelukkig voelt Dorien zich momenteel alweer een stuk beter. Haar smaakvermogen is weer grotendeels terug en we hopen dat ze er geen langdurige gevolgen aan overhoudt. Ik en de kinderen (ook Michaja is weer thuis!) zijn tot nu toe gezond gebleven.
Onze tijd in Musoma zit erop. Na 12 jaar wonen en werken in Musoma is het moment gekomen om het los te laten en afscheid te nemen.
Iedere foto bewaart voor ons kostbare herinneringen.
Afscheid nemen van spullen is zoveel makkelijker dan van mensen. We weten niet wat de toekomst zal brengen en hoe vaak we nog terug zullen komen in Musoma. God weet de toekomst en we hebben er vrede mee dat wij het te zijner tijd wel zullen ontdekken.
Dank voor jullie gebed voor deze drukke en pittige periode van afscheid nemen, en bid mee voor de reis naar Rwanda. We vertrekken zaterdag 6 maart en hopen, als alles goed gaat, op woensdag 10 maart aan te komen in Kigali, Rwanda.
[meer informatie volgt in onze nieuwsbrief die we later deze week versturen]
Het duurde niet lang. Toen het nieuws bekend werd dat wij zouden gaan verhuizen, stroomden de vragen binnen. Heb je de oven nog? Kan ik je brommertje kopen? Wat kost een bed met matras? Heb je nog schoenen die je wegdoet? Kan ik planten uit jullie tuin krijgen? Heb je koffers te koop? Kan ik de geiten krijgen? Wat kost een waterfilter? En een klamboe?
We hadden al snel door dat we een lijstje moesten gaan maken, want de Tanzaniaanse versie van Marktplaats zou ons boven het hoofd groeien. Dorien en ik liepen het hele huis een paar keer door om te besluiten wat we weg zouden doen en wat we zouden willen proberen naar Rwanda te verschepen. Hoe langer we rondliepen, hoe korter ons lijstje werd van spullen die we wilden houden. We kregen beiden het gevoel: het is tijd voor een nieuwe start.
Januari is de maand waarin normaal gesproken niemand geld heeft. Kerst is net achter de rug en het schoolgeld voor het nieuwe jaar moet worden betaald. Het is een maand waarin we altijd veel mensen helpen om de touwtjes aan elkaar te knopen. We hadden dus ook niet echt de verwachting dat we nu al veel zouden kunnen verkopen. Maar dat hadden we mis.
Ons huis veranderde in een week tijd in een marktplaats. De hele dag door kwamen mensen langs om te kijken wat er te koop was. Iedere keer een rondleiding door het hele huis. De meeste mensen kenden we wel, maar sommigen ook niet. Het mond-op-mond-reclame-netwerk werkt hier perfect, en daarom kregen we ook vrienden van buren van vrienden van iemand die we kennen over de vloer. Het was een drukte van belang, en we kregen geen moment rust.
Op sommige dagen vergaten we door de continue stroom bezoekers soms te eten en te drinken (we zijn in een paar weken tijd allebei een paar kilo afgevallen). M’n keel voelde rauw, want over iedere verkoop moest natuurlijk levendig onderhandeld worden. De Tanzaniaanse versie van Marktplaats is een sociaal gebeuren met veel gepraat, geplaag en gelach. Ik vind het, eigenlijk, toch wel leuk.
Bijna niemand die iets koopt neemt het ook gelijk mee. Enerzijds omdat ze nog geld moeten zoeken. En anderzijds omdat wij graag nog even op de bank willen zitten met een kopje hete thee gemaakt met onze geliefde waterkoker. De meeste spullen worden dus gereserveerd en pas in maart opgehaald. Mensen betalen vaak al wel een voorschot. In ieder geval een bedrag dat genoeg is om er zeker van te zijn dat ze krijgen wat ze willen en voor ons om te weten dat iemand serieus is over de aankoop/reservering. Ons lijstje werd dus al snel uitgebreid met een kolommetje ‘betaald’ en ‘opgehaald.’
We kwamen er ook achter dat we nóg een kolommetje nodig hadden: ‘geïnteresseerd.’ Want het komt regelmatig voor dat iemand iets ‘koopt’ en na een week erachter komt dat het toch niet gaat lukken of een goede beslissing was. Het is dan handig om te weten wie nog meer geïnteresseerd was in die koelkast of luie stoel. En soms is er een misverstandje. De tuinman kocht bijvoorbeeld onze tondeuse, waarna de huishelper dacht dat ie in de doos met ‘gratis-mee-te-nemen spulletjes’ lag en zo aan het eind van de dag bij haar thuis belandde. Maar uiteindelijk komt alles prima in orde.
Inmiddels hebben we bijna 80% van onze spullen verkocht of weggegeven. En dat binnen twee weken! Zelfs ons auto hebben we vrijwel zeker verkocht (het enige echt waardevolle bezit dat we hadden). Het is iets waar we dankbaar voor zijn. Het helpt ons straks weer met de nieuwe start in Rwanda.
Tegelijk komt het afscheid soms wel even binnen. Bijna alles wat we hadden moeten we loslaten. Ja, we hebben elkaar, en we steunen elkaar in deze pittige tijd. We hebben familie en vrienden die ons door dik-en-dun steunen. We hebben een liefdevolle Vader in de hemel die goede plannen voor ons heeft. En toch… het is wel heel veel waar we in korte tijd afscheid van moeten nemen.
Vanmorgen deden we met de kinderen een Bijbelstudie over tevredenheid. Aron’s definitie was simpel en diepgaand: dat je blij bent met wat je hebt. En toen we samen doorpraatten over alle dingen in ons leven waar we blij mee zijn, realiseerden we ons dat we, ondanks alles, toch tevreden kunnen zijn. Met de hulp van boven.
Het interview ging niet alleen over het bijbelvertaalwerk in Tanzania, maar vooral over ons persoonlijke verhaal: de persoon achter de missie. Ik vond het best spannend om voor het eerst live op de radio te zijn, maar Maurits is een goede interviewer en maakte het me makkelijk.
Het ging snel. Op donderdag horen dat je het land uit moet en vrijdagmiddag al vertrekken. Het ging zo snel dat we amper tijd hadden om goed afscheid te nemen. Nu we in Nederland zijn, en eerst sowieso 14 dagen in quarantaine zitten, proberen we alles rustig een plekje te geven.
Wat er van dag tot dag gebeurde….
Eerste week van maart
We lezen op de NOS app het nieuws over de coronavirus. Eerst in China, later in Italië, en uiteindelijk ook in Nederland. Tanzania voelt als een veilige plek, ver weg van de besmettelijke virus. We leven mee met onze familie en vrienden in Nederland. We horen hoe iedereen steeds bezorgder klinkt. Daar is in Tanzania nog helemaal geen sprake van. Pas als ik hoor over de eerste coronabesmetting in het Veluwse dorp waar mijn oude moeder woont, komt het pas dichtbij. Maar na een telefoontje met een opgewekte moeder, verdwijnt ook dat gevoel weer naar de achtergrond.
Maandag 9 maart
We krijgen een e-mailtje van onze directeur in Tanzania dat we goed onze handen moeten wassen. Hoewel er nog geen coronagevallen bekend zijn, is het niet onmogelijk dat het ook in Tanzania komt (of al is).
Woensdag 11 maart
We krijgen bericht van de Rift Valley Academy in Kenia dat de school vervroegd dicht gaat. Het plan is om binnen een paar dagen alle leerlingen thuis te krijgen. Michaja moet dit weekend al naar huis.
Vrijdag 13 maart
André zit in de auto om Michaja op te halen. Na tien uur komt hij bij de school aan. Michaja heeft al haar spullen (bijna) ingepakt en we vertrekken de volgende morgen vroeg. Michaja is al snel over haar eerste schok heen en ziet al uit naar een paar extra weekjes thuis in Musoma (met haar dieren!). Zodra we thuis zijn, horen we dat Kenia haar eerste coronabesmetting heeft en de grenzen voor niet-Kenianen uit besmette landen sluit.
Maandag 16 maart
De Tanzaniaanse overheid maakt bekend dat de eerste coronabesmetting in Tanzania is vastgesteld. De minister maant iedereen tot kalmte. Maar de zorgen zijn al groot. Zeep is binnen een dag overal uitverkocht en we zien de eerste mondkapjes op straat.
We vieren Elisa’s verjaardag. Zonder cadeautjes dit jaar, want onze bezoekers die haar cadeautjes zouden meebrengen hebben hun reis naar Tanzania moeten afzeggen.
Dinsdag 17 maart
De volgende dag worden alle SIL expat zendingswerkers in Tanzania en Kenia bij elkaar geroepen voor een videovergadering via Zoom. We horen dat de situatie begint te verslechteren en dat er mogelijk al snel reisbeperkingen komen. Ook is duidelijk dat ons medische back-up plan niet meer werkt, omdat de Flying Doctors geen coronapatiënten vervoeren en we de grens bij Kenia niet meer over kunnen. Als we in de komende maanden medische hulp nodig hebben, zullen we het in de buurt moeten vinden. De boodschap van onze organisatie is duidelijk: overweeg goed of jullie in Tanzania willen blijven. Uitstel van vertrek kan betekenen dat je straks niet meer kunt vertrekken.
Iedereen overlegt koortsachtig over wat te doen. Aangezien we toch al op verlof zouden gaan, besluiten we om eerder naar Nederland te gaan. De kinderen horen geschokt aan dat we nog maar een week in Musoma zullen zijn. Ze hadden nog zoveel willen doen! Dorien begint de koffers met kleren in te pakken. We hebben tickets voor volgende week dinsdag, 24 maart. Een week voelt véél te kort om zo snel afscheid te nemen!
Het is twee uur ‘s nachts. Vanwege de hitte slapen we met het raam open. Opeens zitten Dorien en ik rechtop in bed. Buiten gaat de waakhond vreselijk tekeer, en het klinkt alsof meerdere mensen elkaar achterna zitten. “Wezi! Wezi!” horen we. “Inbrekers! Inbrekers!”
Verschrikt kijken we naar buiten en zien onze bewaker met zijn boog rond de auto rennen. Een seconde later schiet iemand langs ons raam en probeert zo snel hij kan over de muur naar buiten te klimmen. Onze bewaker zit hem op de hielen en slaat hem waar hij hem raken kan. De inbreker weet te ontsnappen. De tweede inbreker verdwijnt over de andere muur.
Onze bewaker is nog maar nauwelijks bekomen van de schrik, of er vliegen twee enorme stenen langs zijn hoofd. Hij duikt weg achter een boom en roept naar mij “Leta bunduki bosi!” (“Breng je geweer, baas!”) Buiten de muur maken meerdere mannen zich uit de voeten en verdwijnen in het donker.
Na een paar minuten arriveren onze huisbaas en een buurman. Beiden een flink kapmes in hun hand. Aan het eind van de straat horen we brommers starten en er vandoor gaan. De rust keert weer terug, al bonst ons hart nog in de keel.
We bidden iedere avond samen met de kinderen dat God ons zal beschermen terwijl wij slapen. De kinderen hebben helemaal niets van de consternatie gemerkt. Als we hen de volgende morgen vertellen wat er is gebeurd, danken we God. We voelen ons meer dan ooit dankbaar dat Hij echt onze Bewaker is.
Ons team in Musoma is op zoek naar versterking. Voor onze internationale zendingsschool hebben we een extra basisschoolleerkracht nodig.
Ben jij een gediplomeerde leerkracht (of werkend aan het behalen van lesbevoegdheid) met minimaal één jaar ervaring in het onderwijs en goede beheersing van het Engels, dan is dit een geweldige gelegenheid om te werken in een unieke onderwijsomgeving.
Door je werk maak je het voor meerdere zendingsfamilies mogelijk hun werk te blijven doen in Musoma. Momenteel zijn vier families voor hun onderwijsbehoeften afhankelijk van de school, met in totaal acht leerlingen op verschillende niveaus. Nog eens drie families maken voor enkele vakken gebruik van de school. Klik hier voor de vacature op de website van de school. Lees ook de schoolblog om te lezen waar de kinderen mee bezig zijn. Lees verder →