God gebruikt het Simbiti Nieuwe Testament!

door ⋅ Reageer
ds. Albinus Waynse | Simbiti bijbelvertaler

Het onlangs gepubliceerde Nieuwe Testament in de Simbiti taal verandert levens van mensen. Ik sprak eerder deze week met een van de vertalers, dominee Albinus Waynse, en hij vertelde mij een bijzonder verhaal over wat er tijdens kerst gebeurd is in een van de Simbiti dorpen.

Hij vertelt: “Op eerste kerstdag werd ik gevraagd om naar iemands huis te komen. Ik kreeg het verzoek om de magische attributen te komen verbranden die deze persoon jarenlang gebruikt heeft voor allerlei duistere praktijken. Hij vertelde dat hij het Evangelie in zijn eigen taal, het Simbiti, gehoord heeft en de boodschap heeft begrepen. Hij zei: “Nu ken ik de waarheid en ik wil niet langer meer mensen bedriegen en in de macht van Satan houden terwijl ze door God geschapen zijn!””

Dominee Waynse vervolgt: “Je begrijpt hoe blij ik was om dit te horen. Zeker omdat ik een dag eerder iets vergelijkbaars had meegemaakt. De dag voor kerst was ik namelijk ook gevraagd om iemand thuis te bezoeken. Deze persoon had drie verschillende attributen die hij gebruikte voor zijn magische, duistere praktijken. Hij vertelde me dat al eens eerder geprobeerd was om ze te verbranden. Maar tot zijn grote verbazing vond hij ze ongeschonden terug in zijn eigen bed toen hij thuiskwam. Hij was hier erg van geschrokken en ging door met zijn magische praktijken.”

Toen Waynse dit verhaal had aangehoord, probeerde hij de potten met de bijbehorende attributen te verbranden, maar het wilde niet branden. Toen namen ze alle spullen mee naar het huis van dominee Waynse zelf en daar brandde alles direct als een fakkel. De persoon werd op dat moment bevrijd van de duistere macht die hem zolang in z’n greep had gehouden. De eerste zondag erop kwam hij naar de kerk en gaf vol vreugde en vrede een getuigenis over hoe God hem had vrijgemaakt.

De volgende dag, op eerste kerstdag, mocht Waynse dus opnieuw iemand helpen om vrijheid te vinden door de waarheid van het Evangelie te geloven en concreet te breken met het verleden. Waynse was erg verrast toen deze persoon met een grote verzameling magische attributen aan kwam lopen, meer dan hij ooit gezien had als iemands persoonlijke collectie.

Na een kort gebed werden de lucifers tevoorschijn gehaald en de spullen in brand gestoken. De vlammen legden alles snel in as.

Het is misschien voor sommigen van ons moeilijk om de betekenis van een moment als dit helemaal goed aan te voelen. Toch is het is een enorme stap, want de wereld van de duisternis heeft veel macht en kan mensen enorm veel schade aandoen. Maar de boodschap van het Evangelie, dat Jezus macht heeft over Satan en de hele geestelijke wereld, geeft mensen echte vrijheid, vrede en vreugde.

De woorden in de Simbiti-Bijbel zijn waar: Jezus is gekomen om de werken van de Satan te verbreken (1 Johannes 3:8). Hij doet het nog steeds.

Simbiti-mensen hebben hun Nieuwe Testament!

door ⋅ 1 Comment

Afgelopen dinsdag was het eindelijk zover: Het Simbiti Nieuwe Testament werd tijdens een feestelijke bijeenkomst overgedragen aan de bevolking!

Ik laat de foto’s van de viering voor zichzelf spreken.
[op onze Facebook-pagina staat een korte Engelstalige toelichting bij iedere foto]

Ruim 113.000 mensen spreken de taal die in deze bijbelvertaling wordt gebruikt. In de eerste twee dagen hebben we al ruim 700 Bijbels verkocht. En dat is nog maar het begin. Er lijkt groot enthousiasme te zijn voor de eerste Bijbel in hun eigen taal.

Eén van de hoogtepunten van de viering was voor mij het moment dat een wat oudere Simbiti vrouw de zendingsopdracht uit Mattheüs 28:19 voorlas in haar eigen taal. Ze legde zóveel betekenis in haar stem bij het voorlezen van de belangrijke woorden. Het is onze verwachting dat deze vertaling van de Bijbel op allerlei manieren gebruikt zal kunnen worden om de Simbiti mensen te helpen om discipels van Jezus te worden.

Een ander hoogtepunt was om al die mensen te observeren die net hun Bijbel in handen hebben gekregen. Soms spreken gezichtsuitdrukkingen boekdelen. Jong en oud zag ik bladeren door de prachtige geprinte Nieuwe Testamenten. Wat een voorrecht dat ik mee heb mogen helpen om hun deze Bijbel in handen te geven. Alle dank aan God!

En natuurlijk genoot ik dubbel van een momentje met onze twee vertalers. Ze zijn niet alleen mijn collega’s, maar ook mijn vrienden. Zoveel jaar hebben we samen aan deze bijbelvertaling gewerkt. Om dan samen voor het eerst de Bijbels in handen te houden, dat is een onbeschrijfelijk mooi moment.

Tegelijk met de “gewone” Bijbel hebben we ook een telefoon-app gelanceerd waarmee de Simbiti Bijbel te lezen en te beluisteren valt. We zijn nu bezig om een extra leeshulpje aan te brengen waarmee ieder zinsdeel oplicht tijdens het voorlezen. Zo raken luisteraars ook snel vertrouwd met het zelf lezen van de Simbiti taal.

Bekijk hier een korte video van de viering:

GEBED ~ Bid nu voor al die Simbiti-mensen die nu de Bijbel in hun moedertaal kunnen lezen.

Vrachtwagen met Simbiti Nieuwe Testamenten gearriveerd

door ⋅ 1 Comment

Wat een mooi gezicht: de vrachtwagen met tientallen dozen vol met Nieuwe Testamenten in de Simbiti taal rijdt het erf van ons vertaalkantoor op. Vanuit Zuid-Korea zijn ze na een maandenlange reis via de haven van Dar es Salaam eindelijk in Musoma gearriveerd.

Het bijbelfeest waarin de Nieuwe Testamenten aan de Simbiti bevolking worden aangeboden staat gepland voor 31 augustus. Ik hoop dat ik er bij kan zijn!

Dank God dat de boeken veilig zijn aangekomen. Bid voor de voorbereidingen van het bijbelfeest. En bid dat al deze Nieuwe Testamenten (samen met de audio-Bijbel die ook bijna af is!) een geweldige zegen voor de Simbiti mensen zullen zijn.

Kabwa Nieuwe Testament klaar!

door ⋅ Reageer

Het is Pinksteren vandaag. Het is een van de christelijke feesten waarop bijbelvertaalwerk exta aandacht krijgt, en terecht. Miljoenen mensen wereldwijd horen over God in duizenden verschillende talen. Voor de meeste mensen is er één taal (of soms twee of meer) die op een bijzondere manier doordringt tot je hoofd en hart. Een groot deel van de wereldbevolking heeft nu al de kans om de Bijbel te horen of te lezen in die speciale taal.

Deze week kreeg ik bericht uit Tanzania dat het Nieuwe Testament in de Kabwa-taal nu klaar is om gedrukt te worden. Wat een geweldig nieuws om dat in de week voor Pinksteren te horen!

Handelingen 2 in de Kabwa-Bijbel.

Toen wij als gezin in 2009 naar Tanzania uitgezonden werden, was Kabwa de taal waar ik aan toegewezen werd als vertaaladviseur. De eerste vijf jaar heb ik dagelijks met de Kabwa-vertalers mogen werken aan het vertalen van het Nieuwe Testament in hun taal. Ik ben dankbaar dat het werk nu klaar is.

Bid dat de Nieuwe Testamenten snel geprint en verscheept kunnen worden. En bid voor het team nu ze binnenkort het complete Nieuwe Testament ook als audio-Bijbel beschikbaar gaan maken, en daarvoor vele uren in de studio van ons vertaalcentrum in Musoma zullen doorbrengen.

Filmpje over “de meest inspirerende persoon in Tanzania die ik ken…”

door ⋅ Reageer

Toen ik onlangs door Wycliffe gevraagd werd om mee te werken aan een filmpje over het bijbelvertaalwerk in Tanzania, kreeg ik gelijk een idee. Ik had, in voorbereiding op ons verlof, een interview gehouden met mijn vriend en collega ds. Albinus Waynse. Hij is een van de meest inspirerende personen in Tanzania die ik ken. Zó toegewijd aan God en zó’n drive om te evangeliseren. En dan ook nog eens ruim 10 jaar met volle toewijding de Bijbel vertalen in je eigen taal. Wat een energieke en bijzondere man!

In dit filmpje laat ik daarom graag ds. Waynse aan het woord. Mensen als hij zijn een inspiratie!

Wat mij telkens weer bijzonder raakt in dit verhaal, is dat al vér voordat Wycliffe erover nadacht om de Bijbel in de Simbiti-taal te vertalen, God al iemand daarvoor voorbereid had. God zelf heeft ds. Waynse zo’n 15 jaar geleden een droom gegeven dat heel veel Simbiti-mensen tot geloof in God zouden komen. In de praktijk merkte Waynse dat de boodschap van het Evangelie in de landstaal zo vaak niet doordrong. Het was niet de taal van hun hart. Waynse wist dat een Bijbel in de eigen taal voor een geestelijke doorbraak zou kunnen zorgen.

En toen kwam Wycliffe langszij en begon ds. Waynse zijn werk als bijbelvertaler. Ruim 10 jaar lang heeft hij zich 200% gegeven om niet alleen te vertalen, maar ook te evangeliseren en nieuwe kerkjes te openen in alle uithoeken van het Simbiti gebied. Wat hij alleen niet had kunnen doen, een Bijbel in de eigen taal, is nu toch gelukt. De Simbiti krijgen later dit jaar het Nieuwe Testament in hun taal. En Waynse’s droom begint uit te komen.

Dat is onze ultieme droom als organisatie: Meewerken waar God al aan het werk is. Samen met lokale christenen en kerken. Zodat de Bijbel levens kan veranderen. 

Interview Groot Nieuws Radio

door ⋅ Reageer

Een paar weken geleden werd André geinterviewd voor het programma Mens & Missie van Groot Nieuws Radio. Terugluisteren? Dat kan!

https://www.grootnieuwsradio.nl/zending/andre-kamphuis-vertaalt-de-bijbel-in-tanzania-ja-dit-is-het/

Het interview ging niet alleen over het bijbelvertaalwerk in Tanzania, maar vooral over ons persoonlijke verhaal: de persoon achter de missie. Ik vond het best spannend om voor het eerst live op de radio te zijn, maar Maurits is een goede interviewer en maakte het me makkelijk.

Lees verder →

Een bijzondere ontmoeting met een gelovige vrouw

door ⋅ Reageer

[NOOT: Dit is een wat langere blog waarin ik reflecteer op een ontmoeting die mij als zendeling uitdaagt. Een van mijn professors zei ooit:  “In het Nieuwe Testament werden de theologische discussies voor een groot deel bepaald door missionaire vragen.”  Ik moest aan zijn woorden terug denken na de ontmoeting waar deze blog over gaat. Ik kom regelmatig in situaties terecht die mij als zendeling en theoloog voor mooie en uitdagende vragen stellen, en waar ik niet altijd direct een antwoord op hoef te hebben. Het zoeken naar antwoorden is soms net zo waardevol als het uitkomen bij antwoorden. Leestijd: 5 minuten]

Ze tikte me aan het eind van een begrafenis op m’n schouder. “Hé, ken je me nog?” Ik moest even diep graven in mijn geheugen. Toen herinnerde ik me haar weer. Een jonge vrouw uit een kerkje waar ik regelmatig kwam om te preken. Ze was een alleenstaande vrouw met een moeilijk huwelijk. Ze had een klein kind dat bijna altijd ziek was en gebed nodig had. Zijzelf werd tijdens de diensten nogal eens aangevallen door duistere krachten en ze had veel gebed nodig.

Ze vertelt me nu dat ze verhuisd is en inmiddels nog een kind heeft. Wat ze me daarna vertelt had ik niet helemaal verwacht: Lees verder →

Petrus: Oudere broer of jongere broer?

door ⋅ Reageer

Tijdens het vertalen van de Bijbel komen we nogal wat “broers” tegen. In veel talen, waaronder het Nederlands, is het vaak niet relevant om te vermelden of het om iemands oudere of jongere broer gaat. In beide gevallen wordt hetzelfde woord gebruikt. Echter, in veel Afrikaanse talen bestaan er verschillende woorden voor “oudere broer” en “jongere broer.” Leeftijd en senioriteit spelen in veel culturen een grote rol, en dat is zichtbaar in de talen die gesproken worden.

Maar wat nu als je als bijbelvertaler niet weet wie de jongste of de oudste broer is? Ik ben momenteel met de Simbiti bijbelvertalers het Evangelie van Johannes aan het vertalen. In Johannes 1:40-41 staat dat één van Jezus’ discipelen Andreas heet, “de broer van Simon Petrus.” Het is Andreas die “zijn broer” vertelt dat hij de Messias heeft gezien en hem bij Jezus brengt.

Een Engelse of Nederlandse vertaler hoeft zijn hoofd niet te breken over wie er nu de oudste is: Andreas of Petrus. Het zal voor de vertaling zelf niet veel uit maken. Maar een Simbiti vertaler zal graag willen weten wie de oudste is, omdat hij dan een natuurlijke uitdrukking kan gebruiken die in één keer de relatie helder maakt. Dus wie is de oudste?

Het Grieks biedt helaas weinig hulp. Een broer is een broer, en er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een jongere of oudere broer. Toch lijkt het waarschijnlijk dat niet Andreas, maar Petrus de oudste was. In het Hebreeuws en Grieks wordt in een opsomming de oudste broer doorgaans het eerst genoemd. In alle bijbelverzen in de andere Evangeliën waarin zowel Andreas als Petrus genoemd worden, staat de naam van Petrus voorop. Alleen Johannes is hier de uitzondering, maar dat zou er simpelweg mee te maken kunnen hebben dat Andreas eerder een discipel werd dan Petrus. Toch zou het ook zomaar kunnen dat Petrus altijd voorop gaat omdat hij later de meest invloedrijke discipel van Jezus werd, meer dan zijn – misschien toch wel oudere – broer.

Dus wat ga ik de Simbiti vertalers adviseren om te doen? Een mooie natuurlijke uitdrukking gebruiken die aangeeft dat Petrus de oudste van de twee is? Dat is wat de vertalers gedaan hebben in hun eerste vertaling. Het klinkt goed in het Simbiti, maar we weten helaas niet zeker of het klopt. En onze vuistregel is altijd: “Bij twijfel niet inhalen.” Mocht Andreas nu toch de oudste blijken te zijn, dan hebben we een Bijbelvertaling gepubliceerd waarin een onjuistheid staat. En dat zou onacceptabel zijn.

Gelukkig hebben de Simbiti naast de woorden voor “oudere broer” en “jongere broer” ook een algemeen woord voor “broer”. Dat zouden ze kunnen gebruiken, al zal de vertaling dan wel een beetje aan helderheid inleveren. Het algemene woord voor “broer” wordt namelijk heel breed gebruikt. Zelfs je buren, vrienden, stamleden of landgenoten worden in het dagelijkse spraakgebruik als “broer” aangeduid. Het zal dus vanuit de context van ieder bijbelvers wel duidelijk moet zijn dat Andreas een biologische broer van Petrus is.

Daar gaan we het volgende week over hebben als we dit probleem samen bespreken. Ik ben benieuwd hoe we uitkomen bij een heldere, natuurlijke en correcte vertaalkeuze.

*  Dit vertaalvoorbeeld is overgenomen uit onze laatste nieuwsbrief van juli 2018