Tijdens mijn bezoek aan Tanzania zat ik aan een tafeltje te lunchen met een bevriende collega. We aten rijst met onze handen en kloven aan een kippenpootje met onze tanden. Toen zijn bord leeg was, stak Isaya van wal. Isaya is al vier jaar bezig als bijbelvertaler, maar vertelde mij vooral over zijn evangelisatiewerk in een naburige bevolkingsgroep, de Ngoreme. God heeft Isaya echt een zendingshart gegeven. Hij is altijd maar op zoek naar momenten om het evangelie met anderen te delen. Hij schaamt zich niet, maar gelooft in de waarheid en waarde van de boodschap. Hij getuigt en zingt er ook over. ‘De evangelist’, is zijn bijnaam. Dat kon slechter. Iedereen kent hem nu wel. 

FotoIsaya zingt vol overgave een lied waarin hij mensen dringend oproept om hun leven aan God te geven.

Enthousiast vertelde Isaya dat hij de roeping voelt om al die mensen die hij bereikt heeft ook een soort geestelijk thuis te geven. Om een ‘herder’ te zijn. Veel kerken zijn er in die buurt nog niet. Net als Jezus voelt hij ontferming als hij al die mensen ziet die geen herder hebben (Mattheüs 9:36). 

Deze week kwamen er bijna 90 mensen opdagen onder de grote boom in het dorp. Om samen te zingen en te leren over God. Dit is best heel bijzonder in dit afgelegen gebied van Tanzania. Maar de regens komen eraan. En de bladeren van de boom bieden maar bescherming tegen de eerste 10 minuten van een flinke bui. Isaya had daarom een plan. Niet alleen voor de regen, maar ook voor de verwachte zegen. 

Regenplan
Voor het ‘regenplan’ hoeft er niet zoveel te gebeuren. Benodigd zijn een paar rollen dunne dakplaten, een zak met spijkers en twintig stevige stammetjes om alles aan op te hangen. Het zou jammer zijn als dit jonge kerkje de samenkomsten al moet laten schieten zodra de regens Ngoreme-land bereiken. Ik was blij om hem met een gift hierbij te kunnen helpen, en ook andere collega’s droegen graag hun stammetje bij. 

FotoEr werd afgelopen week hard gewerkt aan het ‘regen-proof’ maken van het nieuwe kerkje waar de jonge gelovigen samenkomen. 

Zegenplan
Over het ‘zegenplan’ had Isaya duidelijk wat langer nagedacht. Als geen ander weet hij hoe taalbarrières een drempel kunnen zijn om God te leren kennen en de Bijbel te begrijpen. Evangelisten lopen hier vaak als een van de eersten tegenaan. Zij moeten, in de taal van de gewone man, het Evangelie kunnen uitleggen op een eenvoudige en relevante manier. Vertrouwde christelijke woorden als ‘genade’ of ‘geweten’ moeten vaak even worden uitgelegd, en daar helpt een bijbelvertaling in de eigen taal natuurlijk enorm bij. 

Verlanglijstje
Isaya is bijbelvertaler én evangelist. Misschien maakt hem dat wel zo geliefd, omdat hij niet alleen de Bijbel steeds beter kent maar er ook helder over kan communiceren. En daar heeft hij de Ngoreme-Bijbel voor nodig. En laat die nu net op dit moment door een ander team geproduceerd worden!

Het eerste Bijbelboek in de Ngoreme-taal is al gepubliceerd. Het Lucasevangelie heeft een warm onthaal gekregen en kan ook door Isaya gebruikt worden in de samenkomsten onder de boom. Maar Isaya wil meer. Hij zou ook graag allerlei andere materialen in de Ngoreme-taal willen hebben om meer mensen beter te bereiken. De geïllustreerde kinderbijbel ‘Jezus de Messias’ bijvoorbeeld, die in andere talen al zoveel kinderen bereikt heeft. Of de film over het Lucasevangelie, die ook enorm veel mensen bereikt heeft in de regio. En dan de luisterbijbels, voor al die mensen die liever naar iets luisteren dan lezen. En zo heeft Isaya nog wel een handvol andere ideeën om de inhoud van de Bijbel dicht bij de mensen te brengen, op een manier die werkt in de culturele context van de Ngoreme-mensen. 

Aanstekelijk
Ik vond het aanstekelijk om hem hardop te horen dromen, gedreven door een passie om mensen met Gods liefde te bereiken en hen tot discipelen te maken. Veel bijbelvertalers zijn helemaal geen studeerkamergeleerden, maar gedreven evangelisten met een hart voor zending. Ik ben blij dat God ook in deze tijd telkens weer jonge en oude mensen aanvuurt om het evangelie-vuurtje te verspreiden. Hartverwarmend was dit gesprek!

FotoIsaya (links) en zijn collega Lukas (rechts) tijdens een vertaalsessie waarin ze het boek Romeinen in de Isenye-taal vertalen.

Steun het evangelisatiewerk van Isaya met een gift!

* Dit stukje is overgenomen uit de nieuwsbrief van december 2024.

De afgelopen week was een heel speciale in Musoma, de plek waar we 12 jaar gewerkt hebben. Maar liefst drie Nieuwe Testamenten werden opgedragen en overgedragen aan de bevolking. Eerst de Kwaya, toen de Jita, en later in de week de Zanaki.

Aan iedere bijbelvertaling heeft André zijn bijdrage mogen leveren. Ook al is het jammer om er niet zelf bij te zijn, het belangrijkste is dat de Bijbels nu in de handen van de mensen zijn gekomen. Hieronder een paar foto’s van de feestelijke vieringen!

Voor de drie vieringen was een speciale houten kist, een soort ark, gemaakt om de Nieuwe Testamenten in op te dragen. Een symbolische uiting van respect voor het Woord van God dat heilig is. Het is geweldig mooi om te zien hoe na jarenlang vertaalwerk eindelijk de Bijbels in de handen van de mensen belanden, zowel in geprinte vorm als in audio. Wie nog weet wat we geschreven hebben over de intense geestelijke strijd rond de productie van het Jita Nieuwe Testament, begrijpt wel hoe dankbaar we zijn voor een moment als deze.

De bijbelfeesten trokken ook de aandacht van de media. Op het Tanzaniaanse 8 uur journaal werd er een paar minuten besteed aan de vieringen van de Bijbels in de Jita, Kwaya en Zanaki-taal. Het is een historisch moment voor deze bevolkingsgroepen.

> Dank voor de drie bijbelfeesten in Tanzania. Bid dat God iedereen zegent die de Bijbel nu in zijn of haar eigen taal kan beluisteren en lezen. 

Vorige week is de vrachtwagen met tientallen dozen aan Nieuwe Testamenten in Musoma gearriveerd. Zowel de Jita als de Kwaya kunnen nu hun langverwachte Bijbelfeest gaan organiseren waarin de Bijbels overhandigd zullen worden.

We hebben een flinke hoeveelheid exemplaren laten printen omdat dit grote bevolkingsgroepen zijn. We verwachten dat er veel vraag naar zal zijn. Ergens in juni zullen de bijbels tijdens een Bijbelfeest overgedragen worden aan de kerken!

Ik kreeg eerder deze week mooi nieuws! De Nieuwe Testamenten in de Jita-taal en Kwaya-taal zijn geprint en verscheept vanuit Zuid-Korea en op weg naar Tanzania!*

Bid dat de Bijbels veilig arriveren en door de douane vrijgegeven worden. We zijn enorm dankbaar dat de Jita en Kwaya nu gauw hun Nieuwe Testamenten in handen gaan krijgen en de viering kunnen gaan voorbereiden!

Foto: Ruim 10 jaar geleden vierden de Jita dat het eerste Evangelie (Lukas) in hun taal beschikbaar kwam. Het vertalen van de rest van het Nieuwe Testament heeft nog eens negen jaar geduurd. Juist rond het vertaalwerk in deze taal hebben we veel geestelijke strijd en tegenslag ervaren. De publicatie nu is des te meer een wonder!

* Het schip bevindt zich momenteel aan de westkust van India en zal naar verwachting over enkele weken in Tanzania aankomen. Op deze site kunnen we de lading volgen.

Waarom zou ik jullie lastig vallen met de mededeling dat er ergens in Tanzania een boek verschenen is met de illustere titel “Ingʼana Inchomu e Yesu Kirisito muna ꞉eendekuru na Mataayo”? Nou, omdat dit voor mij en vele anderen een heel bijzonder moment is. En mogelijk zelfs in de hemel een vreugdekreet ontlokt heeft.

De Isenye-mensen in het noorden van Tanzania krijgen nu namelijk hun eerste bijbelboek in handen: Het Mattheüs-Evangelie. De dozen met 500 exemplaren zijn zojuist aangekomen in ons vertaalcentrum in Musoma en kunnen nu verspreid worden.

Foto: Het Mattheüs-Evangelie in de Isenye-taal. Ieder boekje heeft 129 pagina’s, inclusief illustraties voor onbekende concepten en aansprekende onderwerpen.

Foto: Ds. Albinus Waynse, de vertaalcoördinator in Musoma, houdt een exemplaar omhoog.

Foto: Een vertaalsessie vorig jaar waarin we samen de tekst doornamen van Mattheüs in de Isenye taal. Rechts Mussa Thobias, de lokale vertaaladviseur ter plaatse die de twee vertalers, Isaya en Isaka, adviseert in hun werk.

De vertalers hebben inmiddels al vijf boeken van het Nieuwe Testament vertaald. Samen met enkele collega’s mag ik hun vertaalwerk controleren om met het team vast te stellen of de vertaling juist en helder is. Daarnaast testen de vertalers hun vertaling voor begrijpelijkheid en natuurlijkheid in de dorpen waar ze zelf vandaan komen, en bespreken het resultaat met getrainde meelezers uit de kerken ter plaatse.

WEETJE: Het Isenye Nieuwe Testament is een adaptatie van het Ikoma Nieuwe Testament, een naburige taal waarin eerder dit jaar het Nieuwe Testament gepubliceerd is. We verwachten binnen 4 jaar dit Nieuwe Testament gepubliceerd te hebben.

Dank God voor wéér een taalgroep in Tanzania die Gods Woorden kan horen en lezen in de eigen taal!

Vrijdagmorgen, 10 maart 2023. Eindelijk is het zover: het moment waarop het Nieuwe Testament in de Ikoma taal kan worden overdragen aan de bevolkingsgroep. Er is door velen lang naar uitgekeken en het was voor mij een enorm voorrecht om erbij te mogen zijn.

Het Ikoma Nieuwe Testament is vertaald voor zo’n 26.000 sprekers van de taal. Het was mooi dat de viering op een buitenterrein gehouden werd zodat er ruimte was voor iedereen. We schatten dat er zo’n 1.200 mensen de viering bezocht hebben. Honderden Nieuwe Testamenten zijn al tijdens de lancering verkocht. In de komende weken zullen tientallen kerken worden bezocht om nog meer Bijbels te verspreiden.

Hieronder een collectie foto’s om een impressie van de feestelijke dag te geven:
(klik op de foto’s in de gallerij om de complete foto te zien)

Het was bijzonder om te zien dat de meeste liederen gezongen werden in de Ikoma taal. Vaak ontwikkelt dit zich pas ná het publiceren van de Bijbel, maar hier nú al. Het was ook mooi om te horen hoe bepaalde bijbelse kernwoorden (zoals ‘Satan’ of ‘berouw’) die we in de bijbelvertaling gebruiken ook in deze liederen te horen waren.

Het geprinte Nieuwe Testament is nu ook beschikbaar als luisterbijbel. Tijdens de viering konden we al heel wat mensen helpen om de app op hun telefoon te installeren. Veel Ikoma mensen vinden het prettiger om naar de Bijbel te luisteren dan het te lezen. Gelukkig is dat geen belemmering meer.

Laten we bidden voor de Ikoma mensen die nu het Nieuwe Testament in de taal van hun hart hebben gekregen. Bid ook voor het verzoek dat we kregen om nu het Oude Testament te vertalen zodat de hele Bijbel beschikbaar komt in deze taal.

Dank voor jullie jarenlange steun waardoor wij de vertaling en de publicatie van dit Nieuwe Testament konden begeleiden. We vieren dit hoogtepunt samen!

(Foto’s: André Kamphuis, Kenny Grindall, Jaroslav Tomasovsky, Josh & Susan Chance ~ SIL Tanzania)

We prijzen God dat we in de komende vijf maanden VIJF Nieuwe Testamenten kunnen overhandigen aan vijf taalgroepen van Tanzania!

Door deze nieuwe vertalingen kunnen 1.5 miljoen mensen het Nieuwe Testament lezen en beluisteren in de taal van hun hart.

In alle vijf taalgroepen wordt een viering voorbereid waarin deze Nieuwe Testamenten worden overgedragen. We bidden voor de laatste voorbereidingen, voor de vele gasten die hopen te komen, voor goed weer tijdens de vieringen, en bovenal dat God zelf ruim aan het woord komt en alle eer krijgt.

Komende week hoop ik samen met ons team uit Kigali de eerste twee Bijbelfeesten bij te wonen. Ik heb als vertaaladviseur en vertaalconsulent jarenlang aan het Ikoma en Kabwa Nieuwe Testament mogen bijdragen. Het is een enorm voorrecht om dit moment te mogen meemaken.

Graag deze week jullie gebed voor de Ikoma- en Kabwa-mensen die nu het voorrecht krijgen van een Bijbel in hun eigen taal.

Afgelopen dinsdag was het eindelijk zover: Het Simbiti Nieuwe Testament werd tijdens een feestelijke bijeenkomst overgedragen aan de bevolking!

Ik laat de foto’s van de viering voor zichzelf spreken.
[op onze Facebook-pagina staat een korte Engelstalige toelichting bij iedere foto]

Ruim 113.000 mensen spreken de taal die in deze bijbelvertaling wordt gebruikt. In de eerste twee dagen hebben we al ruim 700 Bijbels verkocht. En dat is nog maar het begin. Er lijkt groot enthousiasme te zijn voor de eerste Bijbel in hun eigen taal.

Eén van de hoogtepunten van de viering was voor mij het moment dat een wat oudere Simbiti vrouw de zendingsopdracht uit Mattheüs 28:19 voorlas in haar eigen taal. Ze legde zóveel betekenis in haar stem bij het voorlezen van de belangrijke woorden. Het is onze verwachting dat deze vertaling van de Bijbel op allerlei manieren gebruikt zal kunnen worden om de Simbiti mensen te helpen om discipels van Jezus te worden.

Een ander hoogtepunt was om al die mensen te observeren die net hun Bijbel in handen hebben gekregen. Soms spreken gezichtsuitdrukkingen boekdelen. Jong en oud zag ik bladeren door de prachtige geprinte Nieuwe Testamenten. Wat een voorrecht dat ik mee heb mogen helpen om hun deze Bijbel in handen te geven. Alle dank aan God!

En natuurlijk genoot ik dubbel van een momentje met onze twee vertalers. Ze zijn niet alleen mijn collega’s, maar ook mijn vrienden. Zoveel jaar hebben we samen aan deze bijbelvertaling gewerkt. Om dan samen voor het eerst de Bijbels in handen te houden, dat is een onbeschrijfelijk mooi moment.

Tegelijk met de “gewone” Bijbel hebben we ook een telefoon-app gelanceerd waarmee de Simbiti Bijbel te lezen en te beluisteren valt. We zijn nu bezig om een extra leeshulpje aan te brengen waarmee ieder zinsdeel oplicht tijdens het voorlezen. Zo raken luisteraars ook snel vertrouwd met het zelf lezen van de Simbiti taal.

Bekijk hier een korte video van de viering:

GEBED ~ Bid nu voor al die Simbiti-mensen die nu de Bijbel in hun moedertaal kunnen lezen.

Wat een mooi gezicht: de vrachtwagen met tientallen dozen vol met Nieuwe Testamenten in de Simbiti taal rijdt het erf van ons vertaalkantoor op. Vanuit Zuid-Korea zijn ze na een maandenlange reis via de haven van Dar es Salaam eindelijk in Musoma gearriveerd.

Het bijbelfeest waarin de Nieuwe Testamenten aan de Simbiti bevolking worden aangeboden staat gepland voor 31 augustus. Ik hoop dat ik er bij kan zijn!

Dank God dat de boeken veilig zijn aangekomen. Bid voor de voorbereidingen van het bijbelfeest. En bid dat al deze Nieuwe Testamenten (samen met de audio-Bijbel die ook bijna af is!) een geweldige zegen voor de Simbiti mensen zullen zijn.

Het is Pinksteren vandaag. Het is een van de christelijke feesten waarop bijbelvertaalwerk exta aandacht krijgt, en terecht. Miljoenen mensen wereldwijd horen over God in duizenden verschillende talen. Voor de meeste mensen is er één taal (of soms twee of meer) die op een bijzondere manier doordringt tot je hoofd en hart. Een groot deel van de wereldbevolking heeft nu al de kans om de Bijbel te horen of te lezen in die speciale taal.

Deze week kreeg ik bericht uit Tanzania dat het Nieuwe Testament in de Kabwa-taal nu klaar is om gedrukt te worden. Wat een geweldig nieuws om dat in de week voor Pinksteren te horen!

Handelingen 2 in de Kabwa-Bijbel.

Toen wij als gezin in 2009 naar Tanzania uitgezonden werden, was Kabwa de taal waar ik aan toegewezen werd als vertaaladviseur. De eerste vijf jaar heb ik dagelijks met de Kabwa-vertalers mogen werken aan het vertalen van het Nieuwe Testament in hun taal. Ik ben dankbaar dat het werk nu klaar is.

Bid dat de Nieuwe Testamenten snel geprint en verscheept kunnen worden. En bid voor het team nu ze binnenkort het complete Nieuwe Testament ook als audio-Bijbel beschikbaar gaan maken, en daarvoor vele uren in de studio van ons vertaalcentrum in Musoma zullen doorbrengen.