We zitten alweer 281 dagen in Tanzania. Het leven hier krijgt z’n ritme, zeker sinds we in Musoma wonen. We hebben een fijn huis waar we ons thuis voelen, een rustige haven in een altijd in beweging zijnde buitenwereld. Soms is het gewoon fijn om je even af te sluiten, zeker op de dagen dat we thuis geen huishulp of tuinman rond hebben lopen. Maar op veel andere momenten is ons huis gewoon onderdeel van deze cultuur, is het een komen en gaan van weet-ik-niet-hoeveel mensen, ieder met z’n eigen vragen en verwachtingen. De avonden zijn doorgaans voor onszelf, als het donker wordt om 7 uur ’s avonds, en de poort en deuren op slot gaan. Even een paar uurtjes om tot rust te komen, wat te lezen, of weer een verslagje naar ons thuisfront te schrijven. Vandaar: een blog over een paar kerkdiensten waarin iets gebeurde dat ik nog steeds niet helemaal begrijp. Ik wil u laten meevoelen hoe we zoeken naar een weg om deel te nemen aan het kerkelijke gemeenteleven in Musoma. Lees verder →
We hebben alweer een tijdje niet van ons laten horen, maar het heeft een goede reden: we genieten op dit moment zó van ons werk. Ook al is het veel, we geven ons er helemaal voor. En dat betekent dat we de avonden die we thuis zijn, nodig hebben om even te ontspannen en op tijd te gaan slapen. Maar nu willen we graag vertellen over een hoogtepunt in de afgelopen twee weken: de opdraging van het bijbelboek Genesis in de Zinza-taal waar we als gezin bij zijn geweest. Lees verder →
Het is voor iedereen even wennen, maar ook ik (Dorien) ben nu aan het werk. Vier morgens in de week zet ik Michaja en Elisa in hun autostoeltjes en rij ik om kwart over acht de poort uit. Hobbel de hobbel, goed uitkijken voor de scheurbrommers, af en toe even goed toeteren, en dan zijn we alweer bij het kantoor. Niet vergeten tegen iedereen goedemorgen te zeggen en te vragen naar de welstand van de familie… Lees verder →
We voelen ons eigenlijk altijd wel veilig hier in Musoma, in ieder geval overdag. Toch went het maar een klein beetje dat we altijd opvallen. Alleen al ons blanke huidje maakt dat we nooit aan de aandacht van anderen kunnen ontsnappen. Soms zouden we ook wel donkerbruin willen zijn en een beetje onzichtbaar onze weg gaan hier in Musoma. Maar dat zal (voorlopig) niet gaan. Lees verder →
De relatie van Michaja en Elisa met Trix ontwikkelt zich elke week weer wat verder. Aaien zit er af en toe al in, en de momenten van panisch schreeuwend naar papa of mama rennen zijn ook al minder. Als we binnen zijn en Elisa hoort Trix blaffen, zegt ze verschrikt: “Mama! Mama! oef, oef!” terwijl ze naar buiten wijst.
Afgelopen week hadden we voor de kinderen twee hoogtepunten. De eerste was dat we van vrienden hier een schommel hebben gekregen! Zo eentje met stokken er omheen, zodat de kleintjes er niet uitvallen. Michaja en Elisa vinden het geweldig. Trix wellicht iets minder, want die kreeg een optater toen ze langs sukkelde. Het vraagt ook wel enig rekenwerk om te bedenken wanneer je een schommel kunt passeren of niet, en mogelijk beschikt een hond (of in ieder geval Trix) niet over die gave. Lees verder →
Conferentie in Kenia
Zaterdag, aan het eind van de middag, zijn we weer thuis gekomen vanuit Kenia. Het was een goede conferentie. Ik denk dat we met zo’n 80 collega’s bij elkaar waren en gedeeld hebben wat er in het afgelopen jaar is gebeurd. Erg goed om te horen waar iedereen mee bezig is, al is het niet voor iedereen even makkelijk. Het leven is ook hier realistisch. Er was veel tijd voor ontmoeting en gesprek, en dat was fijn (we konden weer eens Nederlands praten met op dit moment onze enige Nederlandse collega’s in Tanzania, Ludie en Cornelie Postmus). We hoorden ook vijf lezingen over het thema ‘kracht in zwakheid’.
De jaarlijkse SIL-conferentie waar we de meeste van onze collega's ontmoeten.
Vanuit de 2 Korinte-brief probeerde de spreker uit Amerika, Dan Brown, ons een antwoord te geven op de vraag: waardoor kunnen we ons werk vol houden op de lange termijn? Lees verder →
Karibuni Musoma! Om even voor 5 ’s middags landde het kleine vliegtuigje met een vriendelijke stuiter op de onverharde landingstrip van Musoma. Eindelijk, wat hebben we er naar uit gezien om in Musoma aan te komen. En nu zijn we er!
Op weg
We zagen dat een van onze collega’s al op ons wachtte, en zowaar alle koffers waren meegekomen. We kregen eerst een snelle tour door Musoma om een idee te krijgen hoe groot of klein het stadje is. Natuurlijk onthoud je daar niet zo gek veel van, omdat echt alles nieuw is. Maar na een dag of 2 begint alles een beetje op z’n plek te vallen. Inmiddels weten we echt al veel dingen te vinden! Op het kantoor ontmoetten we nog een heel stel nieuwe collega’s, en daar stond onze auto op ons te wachten. We zijn er erg tevreden over, een Toyota Hilux Surf, groot genoeg, geschikt voor de wegen hier, en rijdt erg soepel (zolang ik maar geen drempel over het hoofd zie, zoals vorige week gebeurde). Zonder auto kom je hier niet zo ver, hebben we ontdekt, en daarom zijn we blij dat we de auto al konden overnemen van een collega voor we hier kwamen. Het rijden is een uitdaging, maar tot dusver heeft nog niemand kennis hoeven te maken met een van onze bumpers. Ik wil proberen om hier ergens een fiets te kopen, want het vertaalkantoor is niet zo ver bij ons huis vandaan. Dan kan Dorien de auto gebruiken om naar het andere kantoor te gaan en de kinderen bij de kinderoppas te brengen.
Muskietennet
De eerste dagen hebben we vooral gebruikt om uit te vinden waar we alles kunnen vinden. Na de eerste nacht kwamen we er achter dat onze klamboe wel aan vervanging toe is, en hij was ook wel erg klein. Wij dus op weg naar de binnenstad, naar een kledingzaak waar ze goed naaien kunnen. Ik had de maten opgeschreven voor zowel het net als het houten frame waar het net aan zou moeten hangen. Er was echter één probleem: onze vriend ‘de naaier’ rekende liever met ‘feet’ en ‘inch’ en kon niet uit de voeten met centimeters. Onze andere vriend ‘de houtboer’ rekende echter liever met centimeters. Uiteindelijk leken ze ergens overeenstemming over bereikt te hebben, maar ik was er niet geheel gerust over. Hij ging akkoord met een 50% aanbetaling, de rest zou hij krijgen als het goed paste. 2 dagen konden we het ophalen. En ja, het was goed werk! Afgezien van het feit dat de klamboe in vergelijking met het frame te klein is (of het frame te groot), pastte het precies en slapen we veilig en ruim, buiten het bereik van de ons vijandig gezinde muggen.
Lief, maar angstaanjagend
We hebben het werkelijk getroffen: het huis waar we nu voor een jaar in kunnen wonen is een goed en mooi ruim huis. Inmiddels hebben we het een beetje ‘van ons’ gemaakt door onze spulletjes een plek te geven, en we hebben de studeerkamer ingericht (eindelijk weer een plek om te studeren na meer dan een jaar!). De kinderen genieten van alle ruimte die ze hebben om te spelen en alle nieuwe boekjes en speelgoed die het andere Nederlandse gezin (familie Rietveld) voor ze achtergelaten heeft. Als we hond netjes in z’n hok opbergen, kunnen ze ook genieten van het spelen in de tuin, een mooi stukje gras onder de sinaasappel- en mangoboom.
Trix is een prima hond: goede bewaker en lief voor de kinderen. Maar dat kunnen ze nu nog niet zo waarderen, want alle onverwachte dingen die hij doet zijn nogal angstaanjagend (bijv. gapen of op z’n achterpoten gaan staan en dan 2x zo groot zijn als de kinderen zelf). Maar dat komt wel goed, ik denk dat het de beste hond is die je je kunt wensen in onze situatie. We moeten nog even wennen dat het stroom zo vaak uitvalt, soms voor hele avonden. En als je dan nog niet zo goed de weg weet, is het net een beetje te donker. Inmiddels hebben een collectie kaarsen en olielampen klaarstaan om ons op weg te helpen. Alles is nieuw, en dat is wel veel. Aan het eind van de dag zijn we dan ook best wel moe, en blij als Michaja en Elisa lekker liggen te slapen.
De kerk dicht bij ons huis
Hier in Musoma houden ze van muziek. En blijkbaar veronderstelt iedereen dat de nabije en verre buren het zeer op prijs stellen om hiervan op de hoogte gehouden te worden. Zo staat er aan de overkant van de zandweg een kerk, de African Inland Church. De hele week oefent het koor, en we kunnen er volop van meegenieten. Afgelopen zondag hebben we de dienst bezocht, samen de de leider van het vertaalteam. We waren ruim een uur te laat, omdat ze onlangs de tijden waarop de dienst begint aangepast hebben. Niettemin, de diensten duren lang genoeg om nog genoeg mee te krijgen. Inmiddels kunnen we aardig wat van een dienst meekrijgen, omdat we gewend raken aan het snelle Swahili. Het viel ons op dat er niet samen gezongen werd, de gemeente luisterde naar een koor dat aanbiddingsliederen zong en danste. We willen proberen te begrijpen wat hier de redenen voor zijn. De preek was uitzonderlijk goed (én kort, nog geen uur). Het was een duidelijke uitleg van het Evangelie, met name wat het betekent dat we ‘vrij van de wet’ zijn en ‘in vrijheid leven’ mogen. Veel van de preken die we hier in Tanzania gehoord hebben gaan over ‘hoe word je een betere christen?’ en zijn erg op gedrag gefocust, niet op God of op Zijn liefde (die onvoorwaardelijk is en niet afhankelijk van ons gedrag). We hoorden van onze collega’s dat preken als deze vrij uniek zijn hier in de regio. Een van de redenen ligt bij de theologische opleidingen of het gebrek eraan. Maar daarover later meer. We waren in ieder geval blij om op onze eerste zondag in Musoma Injili gehoord te hebben, de vreugdevolle boodschap van God!
Mijn eerste dag met de vertalers
Gisteren en vandaag ben ik voor het eerst naar het vertaalkantoor geweest om met de vertalers kennis te maken en met het werk te beginnen. Ik ben begonnen met het team dat werkt aan de Kabwa taal, een taal die door een kleine tienduizend mensen gesproken wordt in deze regio. De twee vertalers heten Paul Nyanduru Meja en John Rafael Masige. De afgelopen maanden heeft collega Dave met hen gewerkt aan het vertalen van Lukas 1-2 (Kerstevangelie), en ze zijn begonnen met het vertalen van Lukas 22-24 (het Lijdens- en opstandingsevangelie). Gisteren was de vertaalcontrole van de eerste verzen van Lukas 22, over dat Jezus twee discipelen eropuit stuurt om de Pesach-maaltijd klaar te maken. We hebben bijna 2 uur gewerkt aan het controleren van 4 bijbelverzen! Maar het moet ook wel, want iedereen wil het vertaalwerk zo goed mogelijk doen. En welk woord moet je gebruiken voor ‘Satan’ in de Kabwa-taal? Kun je het woord voor ‘boze geest’ gebruiken (erisambwa), of toch niet? Moeilijk werk, maar toch heel mooi! Ik voel me zo bevoorrecht om hier aan te mogen meehelpen!
Een foto met bijna iedereen van het bijbelvertaalteam in Musoma. Zoek de Kamphuisjes!
Papieren kwijt!
Deze week hadden we opeens een probleem. Omdat we volgende week met onze auto de grens moeten oversteken voor de conferentie in Kenia, hebben we een hele papierwinkel aan stempels en documenten nodig. Iemand van het team had onze auto-registratie-kaart nodig (zeg maar het kentekenbewijs, maar dan deel 1,2,3 inéén) om een bepaald document te krijgen. Echter, de envelop waarin ons kentekenbewijs én die van 2 anderen auto’s inzat, raakte zoek. Ergens verloren in Musoma, en de persoon had geen idee waar hij was. Dit kon een groot probleem worden, omdat ze ons niet met de auto de grens over laten zonder kentekenbewijs. Na een halve dag zoeken was het nog steeds kwijt. Maar ’s middags rond een uur of 3 kregen we een berichtje: onze papieren zijn gevonden! Een dominee in ons vertaalteam had op de radio een bericht verspreid dat onze papieren kwijt waren en of de vinder ze naar het politiebureau wilde brengen. De persoon die ze op dat moment gevonden had, luisterde niet naar de radio, maar zijn vrienden wel, en zo kwam alles weer terug. We waren er erg blij om, uiteraard. En dat we achteraf allerlei mensen beloningen moesten geven (de vinder, de politie, de radio-mensen), kon onze vreugde nauwelijks drukken.
Kenia
Hoewel we ons nu een beetje gesettled beginnen te voelen, moeten we alweer onze koffer gaan inpakken voor de reis naar Kenia. Volgende woensdag, voor zonsopgang, hopen we te vertrekken. Het zal een lange rit naar Nairobi worden, en de papierenwinkel bij de grens kan wel een uur gaan duren. Willen jullie bidden voor bescherming onderweg? Vooral in Nairobi schijnt het autorijden een nachtmerrie te zijn, en ik zie daar dan ook wel tegen op. Aan de andere kant zien we uit naar de conferentie waarin we geestelijk toegerust hopen te worden en al onze collega’s uit Tanzania en Oeganda zullen ontmoeten. Willen jullie ook bidden voor een gezegende conferentie?
Onze hartelijke groeten,
André, Dorien, Michaja en Elisa
ps. voor wie wil opzoeken waar we wonen in Musoma: aan het eind van de landingstrip, zo’n 30 meter er vandaan.
We zijn woensdag veilig en wel gearriveerd in Musoma. De vlucht ging prima en we arriveerden volgens schema. Een collega heeft ons een korte tour door Musoma gegeven om een idee te krijgen van waar alles is. Het is niet heel groot, en we beginnen onze weg te vinden. Op het kantoor hebben we ons team ontmoet, midden in de verbouwing, want iedereen zal volgend jaar op dezelfde plek werden. Tot die tijd werken de taalkundigen (waaronder Dorien) op een andere plek dan de vertalers (zoals ik). We hebben de kinderopvang op het kantoor gezien, en dat zag er leuk uit. Michaja en Elisa hebben er leuk gespeeld. Daarna aten we mee op het kantoor (waar een mama lekker kookt) en zijn we met onze eigen auto naar huis gereden. De auto bevalt goed, automaat, soepel, en nog steeds geen ongelukken gehad. Het is zo totaal anders dan in Dar es Salaam, veel rustiger, al lopen en fietsen er enorm veel mensen op de weg, wel oppassen. Ons huis is groot, veel kamers, en ziet er goed uit. De bewakers zijn vriendelijk en doen goed werk. De eerste dag hebben we in het donker doorgebracht omdat de stroom uitgevallen was (zoals momenteel elke dag verschillende keren). Het is allemaal veel wat nieuw is en we moeten ons plekje gaan vinden, maar we worden goed geholpen door onze collega’s (de eerste week krijgen we bijv. elke avond een maaltijd thuis of uit). We hebben thuis nog geen internet, maar misschien komt dat binnenkort, dan wordt mailen nog wat makkelijker.