Dorien hangt tegenwoordig van die gele memo-briefjes op als ik iets zou moeten doen. Op één van die briefjes staat: ‘Blog cursus schrijven!’. Kortom: vertel wat je op de cursus doet en leert. En dat had ik ook allang moeten doen, maar… ik gun me er nauwelijks tijd voor! Er valt zoveel te leren. Alleen al deze eerste cursus levert zoveel vragen op; en mijn favoriete reactie is dan meestal: zoeken naar antwoorden (zelfs al ze er wellicht niet zijn).
Deze eerste cursus bestaat uit een aantal onderdelen. Eerst kregen we lessen in communicatie. De belangrijkste boodschap was eigenlijk: je communiceert altijd meer dan je met woorden zegt. Er wordt wel gezegd dat 70% van wat we communiceren zonder woorden gebeurt. En zelf als we wel woorden gebruiken, bedoelen we vaak iets anders dan we zeggen. Als ik straks tegen Dorien zeg “het wordt wat frisjes nu hè?!”, dan bedoel ik eigenlijk: “zou jij de deur even willen dichtdoen?”. Kortom: in plaats van een interessante opmerking te maken over de temperatuur in ons huisje vraag ik Dorien iets te doen. Subtiel, maar overduidelijk als je met dezelfde taal vertrouwd bent. Het wordt natuurlijk pas echt lastig als je met iemand uit een andere cultuur praat en van wie je de taal nog maar amper begrijpt. Dan mis je dus een groot deel van alles wat de ander wil zeggen!
Een andere les ging over ‘Training to Train’, over het trainen van mensen in een andere cultuur. Een belangrijk deel van mijn taak in Tanzania zal straks bestaan uit het trainen van Tanzaniaanse vertalers. Een hele uitdaging waar veel haken en ogen aan zitten. Hoe stel je je op wanneer ze tegen je op kijken als een hoogopgeleide Westerling of wanneer je jonger bent dan iedereen die je gaat trainen (in een cultuur waar jongeren eerder van ouderen horen te leren)? In de cursus leer je niet het antwoord op dergelijke vragen, maar wel hoe je met de mensen leert samen te werken. Zij leren niet alleen van jou, maar dat geldt omgekeerd net zo goed. Als ik de Tanzaniaanse vertalers niet leer begrijpen en waarderen, zal dat omgekeerd ook niet gebeuren. En een goede samenwerking is cruciaal om dat te doen waar het allemaal om draait: een bijbelvertaling te maken waarmee God mensen in hun eigen taal aanspreekt.
Vandaag zijn we begonnen met lessen over ethiek, kort samengevat de studie over wat als goed of fout wordt beschouwd. Dat verschilt per cultuur. Als je als zendeling een andere cultuur gaat werken dat moet je goed bewust worden van de manier waarop dingen als ‘goed’ of ‘slecht’ worden gezien. Vrijwel iedereen die in Afrika is geweest heeft zich verwonderd over de manier waarop met geld en spullen wordt omgegaan. Om een sprekend voorbeeld te geven: als iemand net een fiets nodig heeft omdat hij bij een vriend op bezoek wil gaan, en hij ziet een fiets tegen een boom staan die al een paar dagen niet gebruikt is, dan voelt hij zich vrij om die mee te nemen. Dat is geen diefstal, dat is gewoon iets gebruiken wat een ander ‘over heeft’. Stel dat hij eerst aan de eigenaar zou vragen of hij de fiets mocht hebben en die zou dat weigeren (erg waarschijnlijk als de eigenaar uit het Westen komt), dan wordt dat in Afrika als egoïstisch beschouwd. Je hebt iets wat je niet gebruikt en toch wil je het voor jezelf houden (zelfs als iemand anders het op dat moment goed kan gebruiken). Voor Afrikanen, die het als een vanzelfsprekende plicht zien om voor vrienden en familie te zorgen, is zoiets onbegrijpelijk…
Nou, zomaar een paar voorbeelden om te laten zien waar de cursus over gaat. We zijn echt blij dat we hier een uitgebreide training kunnen volgen die helemaal toegespitst is op onze situatie. Voorlopig hebben we nog genoeg te leren!!