Ik dacht dat ik onderstaande blog al weken geleden had gepost, maar blijkbaar dus niet. Sorry! Hierbij alsnog….
Het is zaterdag, en vanmorgen ben ik naar de kerk geweest. Dat overkomt me niet elke week op zaterdag. Een Kabwa dominee had me uitgenodigd om zijn gemeente te bezoeken en wat te zeggen over ons bijbelvertaalwerk voor de Kabwa. Ik was nooit eerder in een kerk van de Zevende Dag Advenstisten geweest. En het was anders dan anders…
Het kerkje stond in het midden van een kale savanne-achtige vlakte, waar cactussen groeiden op plekken waar je een boompje zou hopen te zien. Om 9 uur ’s morgens was het nog lekker koel; toen we om 1 uur buiten stonden, was het snikheet (het moeten binnen +35 graden geweest zijn!). Het kerkje was een frame van boomtakken met rietmatten er tegen aan. Het dak was half zijl, half rieten matten. Maar het was droog vandaag. En een kerk is niet meer dan een groep gelovigen die samenkomen, of er nou een mooi gebouwtje om heen staat, of niet. Het spreekt me altijd wel aan, die eenvoudige kerkjes (al is de eenvoud geen bewuste keus, gewoon gebrek aan geld).
De dienst begon met een zondagschool, een bijzondere preek van zo’n anderhalf uur over de Bijbel. Ik leerde toen pas een beetje op welke manier deze gelovigen de Bijbel gebruiken. Ik ‘leerde’ dat een jaar geen 365 dagen telt (maar slechts 360, gebaseerd op het zondvloedverhaal en passages uit Daniel en Openbaring), dat het onbegrijpelijk is dat christenen niet op zaterdag de sabbat vieren (de zondag is een leugen waar bijna iedereen ingetrapt is), dat de paus de antichrist is (gebaseerd op de letterwaarde van de romeinse titel waarmee de paus zich siert), dat we geen varkens- of eendenvlees horen te eten, dat we regelmatig moeten vasten, en nog veel meer. De manier van bijbellezen verraste me, en deed me herinneren aan de manier waarop Jehova-getuigen hun Bijbel lezen (een zelfde soort interesse en obsessie met het verdedigen van bepaalde ideeën, al geloven ze uiteraard in verschillende dingen). In zekere zin is het een geisoleerd kerkgenoodschap van slechts enkele tientallen gelovigen. Je wilt niet graag in een discussie over iets terechtkomen, want memorisatie van bijbelteksten wordt al jong aangeleerd (niets mis mee uiteraard). Dat de context en de grote verbanden van Oude en Nieuwe Testament soms vergeten worden, maakt een gesprek een beetje lastig. Het zijn toegewijde en oprechte christenen, maar door hun nadruk op de Sabbat staan ze erg alleen in Tanzania. Ze beschouwen veel andere kerken als de anti-christ, en dat voelt een beetje ongemakkelijk als je daar als protestantse jongen zit op je vrije zaterdag.
Niettemin voelden we ons erg welkom. Ik was samen met een van mijn Simbiti vertalers (ds. Robert Mago). Hij vond het bijzonder dat ik uitgenodigd was in deze kerken, omdat ze vrijwel nooit christenen uit andere kerken uitnodigen. Hij wilde graag mee om te zien hoe hun diensten eruit zien. Ik was blij dat hij bij me was, en dat we achteraf even konden praten over onze indrukken. Ik kreeg het aanbod om het kerkje toe te spreken. Ik heb gesproken over de Bijbel als ‘de mond van God’ waarmee hij ons wil leiden, bemoedigen en redden. Daarna heb ik gesproken over de Kabwa taal, en dat het evenveel waarde heeft als bijv. het Engels, een taal waar veel mensen zo tegenop kijken. Voor veel mensen is het een eye-opener, en gaan net iets anders tegen hun eigen ‘kleine taal’ aankijken. Ik geloof dat ons werk gewaardeerd wordt, alleen kijkt men een beetje wantrouwend aan tegen het feit dat we zo onbevangen met zoveel kerken samenwerken. Toch is dit iets wat ik niet wil verdoezelen of verzwijgen, of het nu gewaardeerd wordt of niet. God wil spreken tot alle Kabwa mensen, niet alleen tot een select groepje, en ons werk als bijbelvertalers moet dat duidelijk weerspiegelen.
Aan het einde van de dienst heb ik nog de eerste kalenders in de Kabwa taal gepresenteerd. Iedere maand vergezeld van een traditionele Kabwa spreuk. Mensen vonden het prachtig, en we hebben er een heel stel kunnen verkopen. Ik heb onze ZDA-vrienden er maar niet aan herinnerd dat het vandaag Sabbat is, en dat ze eigenlijk onze kalenders niet zouden moeten willen kopen. Maar dat scheen bij niemand op te komen…
Toen ik naar huis reed, hoorde ik dat onze bewaker, die ons destijds zo beroofd heeft, is gearresteerd. Toch nog een nieuw hoofdstuk in een boek die we voor onszelf al afgesloten hadden. Wordt vervolgd…