We maken mooie dingen hier mee, maar ook moeilijke dingen. Vorige week was een pittige week, vooral vanwege twee dingen. Ik wil er iets over vertellen.
Vorige week zijn net buiten Musoma 17 mensen vermoord, inclusief jonge kinderen en een zwangere vrouw. Wat ik gehoord heb ik werkelijk een gruwelijk verhaal, waarvan je niet voor mogelijk houdt dat mensen dat kunnen doen. Tanzania staat erom bekend een vreedzaam land te zijn, en dit heeft in het hele land voor opschudding gezorgd. Het houdt de gemoederen nog steeds bezig.
Wat is er precies gebeurd? Het is allemaal begonnen met een vermeende diefstal van een geit. Iemand zag gewapende mannen rond zijn compound lopen. Hij dacht dat het dieven waren, en heeft twee van deze mannen doodgeschoten. Later bleken het helemaal geen dieven te zijn, maar jagers. De gedode mannen kwamen uit de Zanaki-stam. De man die hen gedood had kwam uit de Kwaya-stam. Hij is in de gevangenis terug gekomen voor wat hij heeft gedaan, 2 jaar cel. Een paar maanden geleden zat zijn straf erop, en is hij weer gaan wonen waar hij altijd heeft gewoond (ondanks waarschuwingen van anderen). Eenmaal weer thuis hebben de Zanaki-mensen zorgvuldig een plan opgezet om hem en zijn hele familie te doden, uit wraak. Vorige week hebben ze hun plan omgezet in daden. Na alle hutten omsingeld te hebben, hebben ze iedereen die op dat moment aanwezig was met kapmessen vermoord, ook kinderen en mensen die slechts op visite was. Het doel was om ‘de moordenaar van een van ons’ samen met zijn hele nageslacht uit te roeien. Dat is gebeurd, er is niemand over die het na kan vertellen. Vreselijk!
Juist op momenten als deze besef je weer hoe haaks het Evangelie op iets uit een cultuur kan staan: wraak versus vergeving, haat versus liefde. Het contrast kan niet sterker. De grote vraag in de afgelopen weken was: is dit slechts het begin? Het begin van een nieuwe stammenoorlog? Of gaat het maar om één incident. Dat de haat vreselijk diep zit bleek vandaag weer: blijkbaar was het niet genoeg om de hele familie uit te roeien. Gisteren zijn ze terug gekomen om alle huizen plat te branden en alle dieren te doden (koeien, geiten, kippen, alles). Zelf voelen we ons nog niet onveilig, omdat het niet met ons of blanken te maken heeft. De politie-mensen zijn met een grootschalig onderzoek bezig, en ze hebben inmiddels 6 van de 8 daders gepakt (ze zijn gelijk naar de Zanaki-stam gereden en daar vonden ze de kapmessen met vers bloed eraan). Dit wordt ook in dit land niet geaccepteerd en er zal een geweldige straf boven hun hoofd hangen. We bidden dat er recht zal geschieden, maar dan wel Gods recht.
Het tweede heeft te maken met personeel. Ons huis wordt bewaakt door drie bewakers, die om de beurt hun werk doen (iedere nacht, en soms overdag). Juist in deze dagen is goede bewaking belangrijk. Onze vorige bewaker die in de weekenden werkte hebben we moeten ontslaan omdat hij liever sliep dan de wacht hield. Een week of 6 geleden hebben een nieuwe bewaker aangenomen. Een vlotte jonge vent met gezin, op zoek naar werk, aanbevolen door onze huisbaas. Totdat hij zijn werk begon hebben we nooit veel problemen gehad, maar vanaf de eerste dag dat hij begon begonnen allerlei dingen zoek te raken. Binnen twee weken was het duidelijk dat er gestolen werd. De grote vraag was echter: Wie? We hebben maatregelen genomen met nieuwe sloten op de poort en we laten buiten geen spullen meer liggen. Toch verdween er nog steeds van alles en nog wat, en telkens als N.N. dienst had. De laatste 4 keer dat iets gestolen werd, was ik er vrijwel zeker van dat hij het moet hebben gedaan, simpelweg omdat er niemand anders op onze compound was geweest en de deur van de schuur op slot zit (alleen wij en de bewakers hebben sleutels). Iedere keer dat ik hem confronteerde met een nieuwe verdwijning, verdedigde hij zich met een vloed van woorden (waaronder dat God zijn hart kent en hij zoiets nooit zou kunnen doen, etc.). De werkelijkheid bewees echter het tegendeel. Toen opnieuw een voorraad kolen uit de schuur verdwenen was (en hij had alleen de sleutel) hebben we knoop doorgehakt, ontslag op staande voet. Ik was erg teleurgesteld, temeer omdat hij beleed een christen te zijn, en hij zonder pardon God erbij riep om zijn onschuld te bewijzen. Betrouwbaarheid en eerlijkheid zijn hier niet dik gezaaid (al hebben we zelf een paar fijne christelijke werkers in ons huis, mensen die een positief voorbeeld geven aan anderen en ons). Veel christenen maken zelf al het onderscheid tussen twee groepen: christenen en ‘behouden christenen’. De eerste naam stelt niet veel voor (het betekent zoiets dat je uit een gezin komt waarvan je ouders niet moslim of iets anders zijn, dus je bent christen). Het helpt mij om meer te begrijpen van de wereld achter getallen. In onze regio is ongeveer 60% van de mensen christen. Dat zegt mij niet zoveel. We zien dagelijks hoe bedrog en oneerlijkheid de regie voeren, ook op plekken waar je anders mag vermoeden. Vandaag is uit mijn kantoor een duur woordenboek gestolen (nadat eerder deze week een telefoon van een college is verdwenen). Niemand weet waar het is, maar ik weet dat het er nu niet meer is (terwijl het er wel was). Het is niet makkelijk om goed van vertrouwen te zijn als je voelt bedrogen te zijn door mensen waar je dagelijks mee samen werkt. Ik geniet van m’n werk en leven in Musoma, maar dit zijn schaduwkanten die een nare bijsmaak geven…