Ameshinda, geslaagd!

De week voor onze vakantie was even doorbijten wat onze taalstudie betreft. We konden merken dat we eigenlijk niet veel nieuwe Swahili meer konden opnemen, tijd voor een weekje er tussenuit. En die stond gelukkig gepland, 7 dagen naar Dar es Salaam, een stad waar het heet en vochtig is (dat wisten we), maar ook een stad waar een vriend van ons woont (Shona) en waar de kust een prima plek is om met kinderen uit te blazen. En we hebben er van genoten! We voelen ons weer fris om de laatste 5 weken van onze taalschool af te maken, en dan op naar Musoma. Trouwens, een van de laatste dagen voor onze vakantie begon ik het wel erg bont te maken. Ik was in het Swahili aan het vertellen over een zendingsreis van Paulus, en zei toen dat hij naar Jeruzalem terugkeerde om daar ‘zijn insecten’ te ontmoeten. Ik verwarde even de twee woorden ndugu (‘broeder’) en mdudu (‘insect’).

Dorien en Lyndy zijn hun Swahili-woordjes aan het stampen. Altijd nauwkeurig werkje. Voorbeeld: het verschil tussen ‘ninapenda kusini’ of ‘ninapenda kuzini’ is nogal groot. De eerste betekent ‘ik houd van het zuiden’, de tweede betekent ‘ik houd ervan om overspel te plegen’. Een mogelijke vergissing die je niet wilt maken.

De busreis naar Dar es Salaam was – net als de vorige keer – lang. Om 9 uur ’s morgens stonden we klaar langs de weg om opgepikt te worden, en ’s avonds rond een uur of 6 kwamen we aan in Dar es Salaam. Onderweg hebben we van alles gezien, behalve een viertal ongelukken een hele kudde olifanten, giraffes, gazelles en zebra’s. Prachtig gezicht, en het kost niets. We waren blij dat Michaja en Elisa zich toch echt weten te vermaken, ook al is een hele dag in een stoel zitten natuurlijk niet het meest opwindende voor een kind. Maar het is goed dat ze alvast wennen aan lange reizen, want er zullen er nog genoeg komen.

Terwijl we op de bus wachtten, vermaakten de kinderen zich met Mamisa en Nagris.

De hoop om in Iringa m’n Tanzaniaanse rijbewijs te krijgen heb ik een tijdje geleden al opgegeven. Het is een van de missies geworden tijdens onze vakantie in Dar es Salaam. Donderdagmorgen heeft een taxi-driver mij opgepikt om ‘even’ het rijbewijs te regelen. Ik had immers alle papieren al in een mooie bruine envelop. Met frisse moed gingen we op weg naar de TRA (het kantoor dat zich druk maakt om belastingen en rijbewijzen etc.). Bij de receptie werd ons verteld dat het een fluitje van een cent zou zijn, we moesten alleen even een kopie van mijn internationale rijbewijs laten maken, en dan zou ik het kleine blauwe rijbewijsboekje in handen krijgen. De kopie was snel gemaakt in een klein winkeltje in de buurt, maar eenmaal terug werd ons verteld dat het allemaal veel gecompliceerder zat. In ieder geval moest ik een theorie- en praktijkexamen doen. Ai, ai, ai. Waar ik ook rekening mee gehouden had, maar niet dat ik voor de eerste keer in Afrika zou moeten rijden voor een examen. Hier kom ik nooit door, dacht ik. Tijdens de 20 minuten tussen de TRA en het politiebureau (waar het examen zou worden afgenomen), heeft de taxidriver mij snel de regels uitgelegd, althans, voor zover hij ze begreep. Daar wat ik gezien zijn rijstijl niet helemaal van overtuigd. Op het politiebureau aangekomen werd me duidelijk was het probleem was. Ik kwam uit Nederland. Nu is daar op zich niets mis mee, ware het niet dat NL niet een onderdeel is van de Commonwealth landen (dat was althans de conclusie van de officier). En, zo legde hij vriendelijk maar formeel uit, het was zijn verantwoordelijkheid om alleen rijbewijzen te verstrekken aan mensen die niet alleen een auto kunnen besturen, maar ook de regels kennen en kunnen toepassen. Ik had me inmiddels voorbereid op de test. Hij begon met het theorie-examen. Ik had werkelijk geen flauw idee wat de regels hier precies zijn, niet eens de maximum snelheden. Zijn eerste vraag was of we in Nederland dezelfde verkeersborden hadden als in Tanzania. Aan de muur hing een enorme poster met een imposante hoeveelheid borden en verkeerstekens. Ik denk dat ik van ongeveer driekwart kon raden wat ze zouden moeten betekenen, van de rest had ik geen flauw benul. Onder toezicht van drie politieagenten en een hele rij mensen die op hun beurt wachten, moest ik uitleggen wat de betekenis was van de borden die hij aanwees. En als een mirakel, hij koos precies de verkeertekens waarvan ik min of meer kon raden wat ze zouden moeten betekenen. Ik slaagde voor het theorie-examen zonder fouten. Het vervolg was erg interessant. De vriendelijke officier ging weer zitten achter z’n bureau, en begon te overleggen met zijn collega’s. Beiden waren erg onder de indruk van het foutloze theorie-examen, dit kwam eigenlijk nooit zo voor. Terwijl ik rustig op m’n stoel zat te wachten , keek hij zo’n 10 minuten voor zich uit, stelde mij allemaal vragen als ‘ben je getrouwd?’, verdween voor nog eens 10 minuten, en kwam toen terug. Uiteindelijk vroeg hij aan zijn collega: ‘wat denk je wat we moeten doen?’. Het vergde zijn collega enkele luttele minuten voor hij met zijn voorstel kwam: ‘ik denk dat we hem moeten geven waar hij om vraagt’. Een dankbare blik had hij te pakken. De officier leek het voorstel over te nemen. Hij vroeg mij: ‘kun je auto rijden?’. Ik zei: ‘ja, ik rij al sinds m’n 18e’. En tot mijn grote verrassing begon hij een papier in te vullen, stempels te plaatsen, handtekeningen te zetten, en zei tegen me: ‘ik ga er vanuit dat je kunt rijden, je bent geslaagd voor je rij-examen.’ Ik kon m’n oren niet geloven. Maar op het formulier stond het vinkje er toch echt: ‘ameshinda’, geslaagd! De kans dat ik door het examen heen gekomen zou zijn, was naar mijn inschatting nogal klein. Het politiebureau lag aan een van de drukste wegen in Dar es Salaam, en ik zou waarschijnlijk niet eens fatsoenlijk hebben kunnen invoegen (mede vanwege het feit dat ik nog nooit een auto bestuurd heb met het stuur rechts en dan aan de linkerkant van de weg). Maar niet getreurd, ik ben geslaagd, en autorijden leer ik wel in Musoma, waar het veel en veel rustiger is dan in de miljoenenstad Dar es Salaam. Het kostte ons nog zo’n 2 uur om alle benodigde formulieren en stempels te krijgen, maar het eindresultaat mag erg zijn: een Tanziaans rijbewijs!

‘Ameshinda’, geslaagd! Een lettertje verschil maakt een groot verschil (‘ameshindwa’ betekent ‘gezakt’!).

Het was mooi om te merken hoe we echt verder komen met onze taalstudie. In Dar es Salaam hebben we veel in het Swahli gepraat (de taxi-chauffeur die me hielp met het rijbewijs sprak alleen maar Swahili). Tegelijkertijd merken we dat het ook nog echt moeilijk kan zijn om mensen te begrijpen, vooral als ze heel snel praten of als het over onbekende onderwerpen gaat. We hebben weer zin om met frisse moed aan de slag te gaan en het beste te maken van onze laatste 5 weken in Iringa!

Liefs,
André en Dorien, met Michaja en Elisa.