Moslim aanvaardt audio-Bijbel en komt tot geloof

door ⋅ Reageer

CIP publiceerde onlangs een interview met mij over ons werk in Tanzania. In dit interview vertel ik over een moslim die tot geloof komt nadat God hem op een bijzondere manier had voorbereid. Ook vertel ik kort iets over geestelijke strijd in Tanzania en wat wijzelf daar in de afgelopen jaren over geleerd hebben.

1. Je hoort regelmatig verhalen van mensen die hun leven toewijden aan de Heere Jezus. Kun je een verhaal getuigenis delen om te laten zien hoe God in Tanzania aan het werk is?
“Onlangs hoorde ik een prachtig getuigenis van een Tanzaniaanse bijbelvertaler, Odilo. Ik heb in 2014 een paar weken met Odilo en anderen gewerkt aan de vertaling van het boek Handelingen in de Sandawe taal. Omdat de Sandawe mensen veel liever een verhaal luisteren dan lezen, is ook het boek Handelingen in een provisorisch opgezette studio opgenomen. Via kleine audio-Bijbels kan de Bijbel op de meest afgelegen plekken worden gebruikt. De boodschap bereikt nu ook Sandawe mensen die niet zelf kunnen lezen.

Odilo en zijn collega vertaler trokken een paar maanden geleden naar een afgelegen dorp op de grens van het Sandawe gebied. Na aankomst stelden ze zich voor aan de dorpsoudste en vertelden wat ze kwamen doen. Ze vroegen advies wie in het dorp een geschikte kandidaat zou zijn om de audio-Bijbel te krijgen. Het zou iemand moeten zijn die een groepje kon leiden om samen naar de Bijbel in de Sandawe taal te luisteren.

De persoon die toen door de dorpsoudsten naar voren geschoven werd was een gerespecteerde man die tijdens het gesprek in hetzelfde vertrek aanwezig was, Sauli. Odilo begreep al snel dat Sauli een leraar en leider van de lokale moslimgemeenschap was. Tot ieders verrassing bedacht Sauli zich geen moment toen hij een audio-Bijbel aangeboden kreeg. Hij accepteerde het aanbod, en ging met de audio-Bijbel naar huis.

Niet lang daarna kreeg vertaler Odilo een telefoontje van Sauli,” gaat André verder. “Sauli vertelde dat hij had besloten dat hij niet langer het islamitisch geloof wilde verspreiden, maar dat hij Jezus wilde volgen. Hij vertelde Odilo waarom hij geen moment had getwijfeld om de audio-Bijbel aan te nemen. Er was namelijk een paar dagen ervoor iets gebeurd.

Toen Sauli zich op een avond klaar maakte om te gaan slapen in een guesthouse, verscheen er plotseling een licht op de muur van zijn kamer. Hij zag een kruis oplichten en hoorde toen kraakhelder een stem die zei: ‘Jezus houdt van je!’ Sauli schrok zich een hoedje en dacht dat het spookte, dus hij vroeg onmiddellijk om een andere kamer. Diezelfde avond gebeurde hetzelfde ook in die kamer, en nu zei de stem ‘zelfs als je verhuist, Jezus houdt van je!’ Toen Sauli een paar dagen later naar de audio-Bijbel begon te luisteren, leerde Hij Jezus kennen en wilde Hem gaan volgen.

Odilo zocht Sauli op zo snel hij kon. Ze hadden een goed gesprek. Sauli meende het serieus dat hij Jezus wilde volgen. Hij vertelde Odilo dat hij kort daarvoor opnieuw een stem had gehoord die zei: ‘Je hebt een vrouw, maar je bent niet met haar getrouwd.’ Sauli snapte het niet. Iedere zichzelf respecterende man had toch meerdere vrouwen?! Maar Odilo begreep de woorden wel, en hij vertelde Sauli dat het belangrijk is om nu zijn hele leven aan God toe te wijden.

Odilo heeft nu een paar keer met Sauli gesproken en de kans gehad om het Evangelie verder te uit te leggen. Uiteraard moet Sauli nog veel dingen leren en dat wil hij ook graag. Er is in het dorp echter geen bestaande kerk met gelovigen die Sauli kunnen begeleiden. Hij heeft daarom besloten om te verhuizen en de gaan wonen in het dorp van Odilo, zodat hij met Odilo mee kan gaan naar bijbelstudies, samenkomsten en gebedsuren. Sauli en Odilo bestuderen nu samen met anderen de Bijbel, en als Odilo eropuit gaat om bijbelstudies te leiden, gaat Sauli met hem mee.

Ik was enorm bemoedigd toen ik hoorde hoe Odilo nu als evangelist het Evangelie verspreidt in alle uithoeken van het Sandawe gebied. En wat geweldig om te zien hoe God mensen als Sauli al voorbereidt, zodat de nieuw vertaalde bijbelwoorden op het juiste moment op de juiste plek komen en vrucht dragen.”

2. Eerder dit jaar schreef je dat een meisje in Tanzania is bevrijd van kwade geesten. Komt dit vaker voor in Afrika? En wat zeggen dit soort ervaringen over de geestelijke strijd in dat land?
“We zien heel vaak dat kwade geesten mensen binden, maar het wordt vaak pas echt goed zichtbaar als er over deze mensen gebeden wordt. Tot die tijd kunnen demonische machten op allerlei manieren aan het werk zijn, soms zonder dat iemand bij anderen heel erg opvalt. Als we in de kerk in Jezus’ naam preken en bidden, dan kan het confrontatiemoment gewoon niet uitblijven. Dat kan soms best heftig zijn en ongelooflijke krachten kunnen in iemand loskomen. Maar de meeste kerken zijn hiermee voldoende vertrouwd en weten hoe ze Jezus’ autoriteit mogen uitspreken over iemand. Het is bijzonder wat een bevrijdende vrede iemand kan ervaren als de kwade geesten hem of haar moeten loslaten. Het Evangelie is écht een bevrijdende boodschap!

3. Welke les heb je in de afgelopen jaren geleerd door je werk voor Wycliffe?
“Het is ontzettend verrijkend geweest om jarenlang in een multicultureel team samen te werken in Gods Koninkrijk,” laat de zendingswerker weten. “Van onze Tanzaniaanse broeders en zusters hebben we geleerd om echt oog te krijgen voor de onzichtbare geestelijke wereld die schuil gaat achter de werkelijkheid van iedere dag. Ik denk dat ik daar vroeger onvoldoende van begreep. Ik onderschatte misschien wel de ongelooflijke kracht van de duisternis en de echte bevrijdende kracht van Jezus in het leven van nu. Als we worstelende mensen kunnen zien in dat licht, kunnen we meer geduld op brengen en grotere verwachting hebben van wat Jezus kan doen in iemands leven. Jezus heeft alle macht, niet alleen in de hemel, maar ook nu op de aarde.”

5x naar de kerk op zondag

door ⋅ Reageer

Vandaag is het precies 8 jaar geleden dat we in Tanzania aankwamen om mee te helpen aan het vertalen van de Bijbel in de talen van Tanzania!

In die 8 jaar is veel gebeurd, maar voor ons springt één ding er toch wel uit: het enorme voorrecht om dit prachtige werk te mogen doen. De zegen die wij gekregen hebben door het werken in Gods Koninkrijk staat in geen verhouding tot de “prijs” die we er voor moesten “betalen”.

Het bijbelvertaalwerk in Musoma begon in het jaar dat wij aankwamen, begin 2009. We zijn nu 8 jaar verder, en in de meeste talen is nu zo’n 50-70% van het Nieuwe Testament af. We hopen binnen een paar jaar, vanaf 2020, de eerste Nieuwe Testamenten te kunnen aanbieden aan de bevolking. Intussen doen we ons best om zoveel mogelijk mensen al een voorproefje te geven van wat er aan staat te komen.

Afgelopen zondag heb ik met een collega een kort bezoek gebracht aan vijf verschillende kerken in de buurt. Tijdens de morgendienst hebben we overal in zo’n 20 minuten verteld hoe het vertaalwerk ervoor staat. In iedere kerk hebben we de materialen laten zien die in de verschillende talen klaar zijn.

Ook lieten we mensen een stukje horen uit de audio-Bijbel in de grootste taal van de regio (Jita). Sommige mensen kennen ons werk al jaren, maar voor best veel mensen was het toch echt nieuws. De reacties waren heel positief.

Vooral het horen van de Bijbel in de eigen taal maakt veel los. Als de taalbarriëre wegvalt, dringen de woorden blijkbaar echt door. We doen ons best om straks het complete Nieuwe Testament op te nemen in alle talen. Het is een belangrijke stap in een cultuur waarin mensen nauwelijks 10 minuten kunnen lezen, maar met gemak 2 uur naar iets kunnen luisteren.

Ik kwam zondagmiddag weer bemoedigd thuis. Het werk dat we doen is de moeite waard, en de Bijbel zal eindelijk open gaan voor tienduizenden mensen in onze regio!

Bezeten meisje genezen

door ⋅ Reageer

Wycliffe plaatste gisteren een blog met daarin een verhaal uit onze laatste nieuwsbrief.

Wat is het een bemoediging voor bijbelvertalers om te zien hoe God hun werk op de een of andere manier gebruikt om mensen te zegenen. Het is geweldig dat zoveel mensen in de afgelopen tijd in aanraking gekomen zijn met het Evangelie, en gezien hebben hoe Jezus alle macht heeft, ook op de aarde.

 

Bezeten meisje genezen

» door André Kamphuis

Onlangs werd in het Ikizu-gebied (Tanzania) de film over het leven van Jezus voor het eerst vertoond. In het gebied werken veldmedewerkers André en Dorien Kamphuis. De lokale vertalers, met wie André en Dorien samenwerken hebben hun bijdrage aan de film geleverd door het script te vertalen, woorden die voor een groot deel uit het Lukas-Evangelie komen en al eerder in het Ikizu vertaald zijn. De vertoning van de film had impact op de lokale bevolking.

Eén van de lokale vertalers, Rukia, kwam terug van de vertoning met een indrukwekkend verhaal:

“Een paar dagen na de vertoning van de Jezus-film, zagen twee jonge mannen een grote groep mensen bij elkaar op straat. Ze dachten eerst dat er misschien een ongeluk gebeurd was. Ze kwamen dichterbij om te kijken wat er precies aan de hand was. Een van de twee mannen was een gelovige, de andere niet, al had hij wel eerder die week de Jezus-film gezien.

Toen ze dichterbij gekomen waren, zagen ze in het midden een meisje dat bezeten was door kwade geesten. Het meisje was in de voorgaande maanden al verschillende keren naar dokters geweest, maar niets had geholpen. De ene jonge man die zelf geen christen was, zei dat hij vond dat het meisje zich net zo gedroeg als de persoon in de Jezus-film die door Jezus genezen werd. Daarom besloot zijn vriend om het meisje mee te nemen naar een kerkje in de buurt, zodat de voorgangers voor haar konden bidden.

Tijdens het gebed om haar bevrijding en genezing, verlieten de kwade geesten haar. Het meisje én haar familie geloofden vanaf dat moment in Jezus en wilden nu ook christen worden. Op dezelfde dag werd het hele gezin van 11 mensen gedoopt.

Als de jonge man de Jezus-film niet gezien had, zou hij niet geweten hebben dat Jezus de macht heeft over kwade geesten en mensen uit hun macht kan bevrijden.”

Toen André in de middag nog even met de lokale vertaler Rukia over deze bijzondere gebeurtenis sprak, vertelde zij dat het hele gezin nog steeds trouw naar de kerk komt en ze gegroeid zijn in hun geloof. Hoe geweldig is dat?

—

Over de schrijver:

André Kamphuis schreef bovenstaande tekst in zijn nieuwsbrief. Hij en zijn vrouw, Dorien, zijn betrokken bij het Bijbelvertaalwerk in Tanzania. André is vertaalconsulent en traint vertaaladviseurs en Bijbelvertalers. Dorien is taalkundige en geeft thuisonderwijs aan hun drie kinderen.

U kunt het werk van André en Dorien steunen door voor hen te bidden of door een gift over te maken via hun persoonlijke pagina.

Een ongeluk

door ⋅ 1 Comment

Het is maandagmorgen half zes. De zon is nog niet op, maar het complete bijbelvertaalteam uit Musoma zit al in de bus. We vertrekken naar Dodoma, de officiële hoofdstad van Tanzania, zo’n 800 kilometer naar het zuidoosten. Uit alle hoeken van het land komen vertaalteams bij elkaar voor een overleg over bijbelvertaalwerk in Tanzania.

bus_voor_ongeluk

De reis is lang en de bus is klein. We zitten met 27 mensen als sardientjes in een blik. De stemming is goed. En dan opeens dat vreselijke moment. Terwijl we met zo’n 100 kilometer per uur over de geasfalteerde weg suizen, stuurt opeens vlak voor ons een jonge vrouw haar fiets zomaar de weg op. We raken haar vrijwel onmiddelijk. De voorruit van de bus barst en het glas vliegt ons om de oren. Het meisje – ze is zo’n zestien jaar schat ik – overleeft de klap niet…

De chauffeur deed nog een poging om het meisje te ontwijken, en was daardoor op de andere weghelft beland. En precies op dat moment kwam van de andere kant een grote vrachtwagen ons tegemoet. Een botsing leek onvermijdelijk en we bukten ons om de klap op te vangen. Maar die klap kwam niet! Ons busje kwam een eindje verder zwaar beschadigd maar veilig tot stilstand.

We waren natuurlijk ontzettend geschrokken en geschokt over wat gebeurd was, en tegelijk ontzettend dankbaar dat we zélf allemaal nog leefden. Vanwege de woedende menigte moesten we zo snel mogelijk doorrijden naar het dichtstbijzijnde politiebureau. Op het bureau werd onze chauffeur gearresteerd (dat is protocol, ook al was hij volledig onschuldig). We wachtten we een paar uur om te zien wat komen zou. Na zo’n drie uur mochten we ’s avonds met een andere bus verder. Na een reis van achttien uur kwamen we om 2 uur ‘s nachts in Dodoma aan, uitgeput maar dankbaar.

De volgende morgen begonnen we de vergaderingen met gebed en het prijzen van God. De rest van het programma kon wel wachten. We dankten God voor Zijn bescherming, en baden intens voor de familie van het gestorven meisje, en voor onze chauffeur. We voelden alle emoties van opluchting, schrik en verdriet door elkaar. Deze dag had zomaar het einde van het complete vertaalteam uit Musoma kunnen zijn.

Ondanks de gebeurtenissen op de heenweg, werd het een heel goede week. Het was inspirerend om te horen hoeveel werk er verzet wordt voor meer dan 30 taalgroepen in Tanzania die nu nog geen Bijbel in de eigen taal hebben.

bunge-visitFoto 1: Op bezoek bij het Tanzaniaanse parlementsgebouw. 

14524396_10157381767440062_766277464331536115_oFoto 2: We waren met 75 mensen bij elkaar om te praten over bijbelvertaalwerk in Tanzania.

Afgelopen vrijdag zijn we weer veilig in Musoma aangekomen. Het was heerlijk om weer thuis te komen bij Dorien en de kinderen. Inmiddels ben ik alweer op reis, nu naar Thailand.

map_thailand_itinaryjpg

Kaart: Met de bus van Musoma naar Mwanza, dan vliegen naar Dar es Salaam, Abu Dhabi, Bangkok en Chiang Mai. En volgende week weer terug.

Ik volg op dit moment een cursus voor trainers van de nieuwe versie van de bijbelvertaal-software die we gebruiken (Paratext 8). De bedoeling is dat ik dan weer anderen in Tanzania kan trainen in het gebruik van de software.
img_7033-2

 Foto 3: We zijn met een groep van zo’n 12 docenten en 50 participanten uit alle hoeken van de wereld. Ontzettend inspirerend!

temples_thailandFoto 4: Ik heb op mijn eerste dag in Chiang Mai vast maar een beetje de stad verkend. Ik heb meer tempels dan perenbomen geteld. Echt een andere wereld dan alles wat ik tot nu ooit gezien heb.

cook_thailand_small

Foto 5: Maar de komende week mag ik eerst nog elke dag genieten van de kookkunsten van de Thaise koks. Het is hier een paradijs van smaken! 🙂 

Ik hoop op een goede week hier in Thailand. Zou u voor mij willen bidden dat de training me zal helpen in mijn rol in de komende tijd, en voor bescherming op de terugreis volgende week. En ook graag gebed voor Dorien en de kinderen thuis.

Niet naar de kerk vanwege een kameleon

door ⋅ 3 Comments

Wat we deze week zagen, hadden we echt nog niet eerder gezien. Konijnen graven gaten, honden ook, maar kameleonnen? Die klimmen toch rond in dicht gebladerte, hoog en laag boven de grond? Hoe dan ook, deze week zagen we tot onze verbazing een kameleon tot aan zijn staart in een zelf gegraven gat in onze moestuin. Waarom? Dat was voor ons eerst een raadsel.kamaleon_tuin

Mysterieus
Veel Tanzanianen zien de kameleon als een gevaarlijk dier waar je maar beter bij vandaan kunt blijven. Het is natuurlijk ook een mysterieus beest: hij heeft een geheimzinnige, dansende manier van lopen, hij kan maar zo van kleur veranderen, en als hij zich bedreigd voelt begint hij vervaarlijk te sissen en te blazen. Sommige soorten hebben stekels over de rug en kop, en een stekelige ‘baard’. Hij zal dus ook wel giftig zijn, is de conclusie.

Dramatisch verhaal
Verschillende verhalen over kameleonnen doen hier de ronde. Men gelooft bijvoorbeeld dat een kameleon hoog in een boom gaat zitten als het jongen krijgt. De kameleon laat haar buik openbarsten, de jongen kruipen eruit, maar de moeder zelf valt dood op de grond. Een dramatisch verhaal, maar alle Tanzanianen weten dat het zo gaat. Ook mama Sofia (onze huishelp) en Jonas (de tuinman) vertelden mij dat dit zo gebeurt.

Openbarsten
Toen Jonas op een avond een kameleon zag graven in onze moestuin, wist hij niet wat hij ervan moest denken. Toen we met z’n allen er omheen stonden te kijken met onze zaklantaarn, vroegen we ons af: Is hij zich aan het ingraven? Zou hij eten zoeken? Zou hij (of beter: zij) soms eieren willen leggen? Dat laatste leek toch wel heel waarschijnlijk, maar Jonas maakte duidelijk dat dat niet kan en vertelde ons hoe een kameleon in een boom uit elkaar barst bij het kinderen krijgen. Tja, wij wisten het ook niet. Het proces vorderde maar langzaam dus wij gingen weer naar binnen.

Kameleon_schatgraver

Modder op de neus
De volgende morgen zagen we dat de kameleon haar karweitje had afgerond en het gat weer had gedicht. Ze rustte zichtbaar vermoeid uit in een struikje bij haar graafwerk, en verstopte zich niet eens toen we dichtbij kwamen. De modder zat nog op haar neus (zie bovenste foto). We zochten op internet op hoe kameleonnen zich voortplanten. En tot onze verrassing vonden we een website die precies uitlegde hoe kameleonnen eieren leggen in zelf gegraven gaten in de grond. De foto’s lieten precies zien wat wij die avond met onze eigen ogen hadden gezien. Dus ze leggen wél eieren en doen dat niet in een boom, maar onder de grond!

Tikkels
Michaja vroeg of ze een paar van de eieren mocht opgraven om ze te kunnen zien uitkomen. Volgens de website kon dat, als je het voorzichtig deed. Na een tijdje heel voorzichtig graven met de handen, zag ze iets spierwits in het zand: ze had de eieren gevonden! Kleine zachte witte balletjes, 1,5 cm lang (ze doen mij aan dropmint Tikkels denken). Het bewijs dat uiteindelijk ook onze tuinman en huishelp overtuigde. Ze hebben met eigen ogen gezien, dat waar ze hun leven lang al van overtuigd waren, een verzonnen verhaal blijkt te zijn.

Eieren_grond

Schatgraven
We wisten niet hoeveel eitjes we konden verwachten. Elke keer als we een eitje uit het gat haalden, zagen we daaronder weer wat wits door het zand heen schemeren. Toen we er twaalf uitgehaald hadden, vonden we het welletjes, maar het was duidelijk dat er nog minstens zoveel eieren in de grond lagen, en wie weet hoeveel meer nog. We wilden het nest niet nog meer verstoren, dus we weten niet hoeveel er in totaal waren, maar waarschijnlijk meer dan 25. Het gat hebben we weer dichtgemaakt en de aarde net zo aangedrukt als mama kameleon gedaan had. Ongelooflijk dat eieren zo’n 20 centimeter onder de grond overleven, zich ontwikkelen, en uit kunnen komen. Blijkbaar kunnen baby kameleonnen heel goed zich een weg naar boven graven! De twaalf eitjes die we er uitgehaald hadden, liggen nu in een donkere kast in een bak aarde te wachten tot de baby kameleonnetjes volgroeid zijn. We moeten daarvoor zo’n zes maanden (!) geduld opbrengen.

Michaja_Kameleoneitjtes

Buurvrouw in paniek
Maar wat heeft een kameleon met de kerk te maken? Natuurlijk helemaal niets, maar toch ook wel. Twee dagen nadat we de eieren gevonden hadden, kwam mama Sofia (onze huishelp) haar buurvrouw tegen. Deze buurvrouw vertelde haar in tranen dat ze niet naar de kerk kon die avond (voor het gebedsuur). Ze had namelijk die middag tot haar grote schrik gezien dat een kameleon in haar tuintje een gat aan het graven was. Met een schep had ze de kameleon opgeschept en een heel eind verderop weggegooid. Toen ze terugkwam bij haar huis zag ze tot haar verbazing een tweede kameleon die op precies dezelfde manier ook een gat groef! Ze was er ontzettend ongerust over. Ze wist wel zeker dat er ongeluk op komst was. Ze vertelde mama Sofia dat ze echt niet naar de kerk kon komen, en vroeg of ze aan de oudsten van de kerk wilde laten weten dat ze bij haar thuis moesten komen bidden, want ze had twee kameleonnen gezien die zich wilden ingraven bij haar huis! Ze had echt gebed om bescherming nodig.

Toch naar de kerk
Toeval of niet, maar mama Sophia had net twee dagen eerder ontdekt dat er geen enkele reden voor angst is. Ze had ontdekt en met eigen ogen gezien dat dit de manier is die God ontworpen heeft voor de voortplanting van kameleonnen. Ze wist de in paniek geraakte buurvrouw tot kalmte te brengen, en haar te overtuigen dat er geen reden voor angst was. De tweede kameleon hebben ze verder haar gang laten gaan. De rust was weergekeerd en de buurvrouw kon toch naar de kerk!

Of er tegen het eind van het jaar 12 kleine kameleonnetjes uit onze kast zullen kruipen? We zullen het zien…

Door de modder met Genesis

door ⋅ Reageer

Wat in Nederland waarschijnlijk een ritje van 35 minuten zou zijn, kostte ons meer dan drie-en-een-half uur. Wat waren de wegen slecht! Op sommige plekken had de regen grote delen van de weg weggespoeld en op andere plekken was de blubber zo glad dat naar links of rechts sturen weinig verschil maakte. En toen moesten we ook nog door een riviertje zonder te weten wat er onder water zit. Een uitdagende rit, maar het was de moeite meer dan waard.

13173172_1004723679582460_1928839388691280936_o (1)13147728_1004725146248980_8205519428704654585_o 13173328_1004723586249136_1854092770251193909_o

De Ikoma-mensen hebben het boek Genesis in handen! Onze twee bijbelvertalers Mussa en Muya hadden er bijna een jaar aan gewerkt. Samen met een collega heb ik de vertalers mogen helpen bij de eindcontrole. Een boek van 50 hoofdstukken of 1533 verzen, boordevol verhalen over God en mensen. Een boek uit de oudheid, en toch nog relevant, ook voor de Ikoma-mensen van nu.

De viering van de nieuw gepubliceerde deeluitgave was anders dan andere. In plaats van een kerk was gekozen voor een grasveld centraal in een van de Ikoma dorpen. De oudsten wilden deze viering in het openbaar doen, zodat iedereen zou weten dat het bijbelboek Genesis nu in de Ikoma-taal beschikbaar is. Niet alleen voor gelovigen, maar voor álle Ikoma mensen, een taalgroep van zo’n 40,000 mensen. Onder een tentzeil werden de boeken gepresenteerd en toegelicht, en via luidsprekers konden de mensen meeluisteren die ergens een plekje in de schaduw hadden opgezocht.

Ikoma Dedication Genesis13131164_1004724912915670_4170187381466386212_o13131552_1004723322915829_1097852216966999575_o

Het was een mooie viering onder leiding van een groep oudsten die de Bijbel in de eigen taal promoten. Ze geven leiding aan een groep docenten die in verschillende dorpen leesklassen aanbieden voor nieuwe lezers. Ik was onder de indruk van de visie van deze mensen! Het geeft extra inspiratie om mee te helpen aan hun bijbelvertaling!

Ikoma-vrouw-Genesis

Vanuit de kofferbak werden heel wat boeken met Genesis verkocht, en ook andere publicaties in de Ikoma-taal: het Evangelie van Lukas, kalenders, traditionele verhalenboekjes en leesboekjes voor beginners.

Klik op één van de foto’s in deze collage voor een vergroting en onderschrift.

Aan het eind van de middag: De regenwolken rollen binnen als we weer terug naar Musoma moeten.
Na de opdraging kunnen de boeken verkocht worden.
De Lutherse kerk waar de gasten te eten kregen
Een kalender in de Ikoma-taal met foto’s uit de omgeving en een bijbeltekst in de eigen taal
Interesse voor Ikoma publicaties
Rijst en geitenvlees
Genesis klink als “Simooka” in de Ikoma taal
Collega Mitchell speelt via een telefoon en speaker een hoofdstuk uit Genesis in de Ikoma taal af. Niet iedereen kan lezen, maar (bijna) iedereen kan het horen! Deze demonstratie was bedoeld om mensen uit te nodigen om hun telefoon te laten ‘opladen’ met de opnames die eerder die week gemaakt worden.

Bid mee dat iedereen die Genesis in de Ikoma-taal zal lezen of horen, zal worden gezegend!

 

* Foto’s: Michael Nicholls. Zie zijn foto’s op de website van ons project.

Zeven dingen die je moet weten over een Tanzaniaanse bruiloft

door ⋅ 2 Comments

Ieder land en iedere stam heeft zijn eigen manier van bruiloften vieren. In Tanzania heb ik er inmiddels al heel wat meegemaakt. De meeste feesten zijn vrij voorspelbaar en de verschillen vaak klein. In deze blog mijn zeven observaties van Tanzaniaanse recepties. Maar eerst even over hoe ik onlangs verzeild raakte op een bruiloft waar ik absoluut niemand kende.

Eerder deze week belde onze huisbaas mij op om te vragen of ik hem zou willen helpen. Hij vroeg of ik hem en zijn familie naar een bruiloft zou willen brengen een eindje hier vandaan. Toen ik vertelde dat ik wel zou kunnen, vertelde hij me de naam van het stadje waar het feest zou worden gehouden, Biharamulo. Daar had ik nog nooit van gehoord en moest dus even de hulp van een atlas inschakelen om het te vinden. Tot mijn grote schrik ontdekte ik dat het bijna bij de grens van Burundi was, zo’n 8-9 uur rijden hier vandaan.

Mijn eerste reactie was: “Dit is onzinnig. Een dag rijden, ’s avonds de bruiloft tot in de late uurtjes, en de volgende dag al vroeg weer terug!” Maar al vrij snel kreeg ik het gevoel om ‘ja’ te zeggen en Dorien was het ermee eens. Ik dacht: onze huisbaas is altijd zo goed voor ons geweest en heeft ons al zeven jaar lang geholpen als een vader. Ik kan vaak weinig meer voor hem doen dan trouw de huur betalen en zijn huis netjes houden, maar nu was er een kans om echt te laten zien hoe ik onze vriendschap waardeer. Ik vertelde hem dat ik het zou doen. Een Tanzaniaanse familie met een blanke privé chauffeur, 940 kilometer samen op geasfalteerde wegen of zanderige grindpaden door de bergen, prima toch!

Auto_Biharamulo

Het was een lange trip, maar ik ben blij dat ik het gedaan heb. Het was niet alleen goed, maar ook ontzettend leerzaam. Op de weg terug hebben we uren gepraat over Tanzaniaanse bruiloften, en het hielp me steeds beter te begrijpen wat er allemaal schuil gaat achter al die dingen je op ieder feest kunt observeren.

  1. Bruiloften zijn belangrijk, je hoort erbij te zijn

Het bijwonen van belangrijke gebeurtenissen binnen de familie is ontzettend belangrijk. Er wordt daarom nogal wat afgereisd binnen het land. Omdat weinig mensen zelf een auto hebben, wordt er heel wat met de bus gereisd. Wie iemand in de familie of kennissenkring heeft die een auto bezit, zal dan ook zeker een poging wagen om te vragen of de auto gebruikt kan worden. Want reizen per bus in Tanzania is goed te doen, maar zeker een tijdrovende en vermoeiende gebeurtenis. Zo kwam het dan ook dat ik met mijn huisbaas en zijn gezin zo’n 470 kilometer afgelegd hebt naar een klein stadje vlak bij de grens met Burundi (en na een korte nacht, de volgende dag weer terug).

  1. Een bruiloft wordt voorbereid door een gigantisch comité

De voorbereidingen van een bruiloft vereisen een enorm comité. Een voorzitter, secretaris en penningmeester vormen de dagelijkse leiding, en samen zullen ze allemaal sub-comités aanstellen om zorg te dragen voor de uitnodigingen, het eten, het drinken, de versiering van de zaal, het transport en overnachten van de gasten, de financiën, en nog veel meer. Wekelijks komt de hele club van soms wel 30-40 mensen bij elkaar om alles door te spreken. Het is een eer om gevraagd te worden, maar ook ontzettend veel werk. Niet alleen gaat er veel tijd zitten in al het regelwerk, maar ook wordt verwacht dat het comité een flinke gift voor het bruidspaar bij elkaar brengt. Omdat de meeste bruiloften erg op elkaar lijken, kan een beetje ervaring geen kwaad, en een welgesteld comitélid heeft altijd meer waardevolle contacten en netwerken dan een willekeurig bereidwillig regelneefje.

  1. Betaal voor je uitnodiging

Een gast krijgt niet maar zo zijn uitnodiging. Voordat de officiële uitnodigingen verstuurd wordt, krijgen de potentiële gasten eerst een goedkoop geprint kaartje uitgereikt waarop een financiële bijdrage wordt gevraagd om het feest mogelijk te maken. Vaak wordt het bedrag er specifiek bij genoemd. Wie bijdraagt, kan een officiële kaart verwachten. En die kaart is belangrijk, maar dat vertel ik zo. Ik krijg regelmatig van zulke kaarten, voor de bruiloft van een neefje van de broer van de bewaker van iemand die ik dan toevallig ken of ooit gesproken heb. Het zou gemakkelijk een vaste avondbesteding kunnen worden als ik naar al die bruiloften zou gaan. Eigenlijk ga ik alleen naar bruiloften van mensen waar we regelmatig contact mee hebben.Uitnodigingcard_Biharamulo

  1. Kom niet op tijd

Op de kaart staat uiteraard de begintijd van het feest. En iedereen weet dat het feest op dat moment nog niet begonnen zal zijn. Ik geloof dat ik de eerste keer heel braaf ‘op tijd’ was, maar ontdekte toen al snel dat ik nog zeker een uur of twee te vroeg was. Een goede vuistregel is om ruim een uur later dan gepland te arriveren als je echt alles wilt meemaken. Lees verder →

Eerste Tanzaniaanse vertaaladviseur voor Mara project

door ⋅ 1 Comment

Vrijdag was het een beetje feest op het bijbelvertaalcentrum in Musoma. Tijdens de ochtendpauze stond er nu niet alleen zoete thee met mandazi’s op ons te wachten, maar ook vier feestelijk versierde cakes. Wat viel er te vieren?

Na ruim twee jaar training heeft één van onze Tanzaniaanse bijbelvertalers, dominee Waynse, zijn opleiding tot vertaaladviseur afgerond! Op dezelfde dag is hij officieel aangesteld en mag hij nu bijbelvertalers voor andere talen gaan adviseren bij het vertaalwerk. Dominee Waynse is de eerste lokale medewerker in ons project die deze prachtige baan heeft gekregen. En we zijn ontzettend trots op hem en zijn ongelooflijke inzet om zover te komen.

Waynse (4)Certificate_TZvertaaladviseur
Tot voor kort werd de rol van vertaaladviseur eigenlijk alleen door Westerse zendingswerkers vervuld, ook in ons project. Het was de rol die ikzelf kreeg toen we in januari 2009 met het vertaalwerk begonnen. Het is heel nauwkeurig werk waarin je heel zorgvuldig de betekenis van de Griekse of Hebreeuwse tekst vergelijkt met de betekenis van de nieuw vertaalde bijbelgedeeltes. De bijbelvertalers doen het vertaalwerk, maar er blijken altijd nog veel dingen over te blijven die verbeterd moeten worden. Een adviseur helpt de vertalers deze dingen te zien en hen te helpen in de zoektocht naar oplossingen. Hoe meer ervaring een adviseur heeft, des te beter hij of zij de vertalers kan helpen. Lees verder →

Tellen in de taal van de buren

door ⋅ Reageer

Dominee Waynse is een van de Tanzaniaanse vertaaladviseurs in opleiding. Waynse zal binnenkort niet alleen meer de Bijbel in zijn eigen taal vertalen (Simbiti), maar ook bijbelvertalers van andere talen helpen bij hun werk. Een van de buurtalen is Jita.

Waynse_translationcheck

Het is soms verleidelijk om te denken dat naburige talen de meeste dingen hetzelfde zeggen, maar dat is duidelijk niet altijd het geval.

In het Simbiti kan iemand zonder problemen tot honderd tellen door de getallen 0 tot en met 9 en 10 te gebruiken. Toen dominee Waynse het bijbelboek Jakobus in de Jita-taal moest controleren, kwam hij er tot zijn verrassing achter dat de Jita vertalers “zes” als “vijf en één” vertaald hadden. Lees verder →

Vol verwachting vertalen

door ⋅ Reageer

Ieder jaar wordt er wereldwijd binnen Wycliffe Bijbelvertalers op 11 november een dag van gebed gevierd. Ook op ons vertaalcentrum leggen we het werk dan neer en gaan als collega’s op de knieën om samen ons vertrouwen in God uit te spreken, onze schuld te belijden, en te vragen om een zegen op ons werk. Het was een enorm inspirerende dag en we voelden ons sterker met elkaar verbonden dan tevoren.

Day of Prayer - Group Dorien

Ook de kinderen deden mee. Het is prachtig om de kinderen te horen bidden: “Vader in de hemel. Ik bid dat heel veel mensen in U zullen gaan geloven. Wilt u de vertalers op het kantoor helpen om de Bijbel goed te vertalen, en dat veel mensen van u zullen gaan houden. In Jezus’ naam, Amen.”

Day of Prayer, Elisa Lees verder →